Бердалы мырзаханов
жүктеу/скачать 4,54 Mb. Pdf көрінісі
|
f616416553eca5 (2)
|
161 1. Көбінесе адамдар жалғыздықта өледі, «адам әрқа- шанда жалғыз өледі» деген белгілі пәлсапалық тұжырымды көбінесе біржақты түсінеді және өлім халінде жатқан адамнан алыстауды осылайша ақтайды. Бірақ, адамды жалғыз қалдырса, өлім қорқынышы мен ауруы күшейеді. Өлім халінде жатқан адамға, өліп қалған сияқты қарауға болмайды. Онымен қарым-қатынас жасап, халін біліп тұру өте маңызды; 2. Өлім халіндегі адамның шағымын мұқият тыңдап, қажеттіліктерін қанағаттандырып тұру керек; 3. Айналадағы адамдардың барлық тіршілігі, өлім халінде жатқан адамға бағытталуы жөн. Онымен қарым- қатынаста оптимизмнен аулақ болу қажет, өйткені ол күмән туғызады. 4. Өлім халіндегі адамдар тыңдағаннан көрі, өзі сөйлегенді унатады; 5. Өлім халіндегі адамдардың сөзінде жасырын мағына болады. Оны жақсы түсіну үшін қолданылған символдардың мәнін ашу керек. 6. Өлім халіндегі адамды тек күту, аялау нысаны деп қарастырмаған жөн. Көбінесе айналасындағылар, өлім халіндегі адамға «не жақсы?» деген мәселені шын көңілден шешкісі келеді. Бірақ жауапкершілікті барынша өзіне тарту пациенттің дербестігін азайтады. Мұның орнына оны тыңдап, емдеу туралы шешім қабылдауға қатыстыру керек; 7. Өлім халінде жатқан адам қолдана алатын ең үлкен нәрсе- біздің тұлғамыз. Өлім халінде жатқан адаммен бірге болу, бізден қарапайым адамгершілікті талап етеді және оны көрсету міндетті болып табылады. 8. Психологтар мен дәрігерлер өз күмәндары мен күнә сезімдері және өзінің өлім жайлы ойларын мойындап, бөлісуі керек. Өлім халіндегі адаммен және оның туыстарымен жұмыс істейтін күтушілерге де маңызды көмек қажет. Олармен өлім алдында медициналық қызметкерлер дәрменсіз екенін түсіндіріп кеткені жөн. |