6-тарау.
Сарматтар
149
кіштердің көптеп шоғырлану себебін қарастырады.
Өзен-көлдерде баспаналардың, тұрақтары орын
алуына байланысты ескерткіштердің болуы да заң-
дылық екенін түсіндіруіңіз қажет.
Тапсырманы былайша түрлендіруге болады.
Мәтін негізінде әрбір оқушы өзінде туындаған үш
сұрақ құрастырады. Бұдан соң өзінің жұбын сар-
мат ескерткішін зерттеуші археолог ретінде елестете
отырып, үш сұрақты қойып, сұхбат алады. Бұдан соң
рөлдерімен ауысып, жұбының сұрақтарына архео-
лог ретінде жауап береді.
Бұл тапсырмада оқушылар түрлі сұрақтар құрас-
тыруы мүмкін. Сондықтан бір-бірінен сұхбат алу ба-
рысында оқушыларды сармат ескерткіштерінің түрлі
аймақтарда орналасу ерекшеліктерінің себептеріне,
Бәйте, Терең ескерткіштерінен табылған ғибадат-
ханалардың, олардың ерекшеліктері, әлеуметтік
теңсіздіктің байқалуы мәселелеріне бағыттап оты-
рыңыз.
Салыстырыңдар
Оқушылар мәтінмен таныса отырып, жұппен,
соңында топпен үш оба ескерткішіне талдау жасай-
ды. Оқушылар мәтінмен жұмыс істей отырып, Сын-
тас обасынан табылған жәдігерлерді біледі.
Оқушылар жұппен Бесоба қорымынан табылған
заттарды атайды. Аралтөбе обасынан табылған сар-
мат көсемінің "Алтын адам" деп аталу себебін түсін-
діреді.
Сынтас, Бесоба, Аралтөбе қорымдарында әртүр-
лі әлеуметтік топ өкілдері жерленгенін анықтайды.
Аралтөбе қорымына жерленген сармат көсеміне
талдау жасап, дәлелдер келтіреді. Обаларды салыс-
тырады.
Тапсырманың соңында оқушыларды үш топқа
бөліңіз. Топтар Сынтас, Бесоба, Аралтөбе қорымда-
ры туралы қосымша мәліметтер жинай отырып, 10
сөйлемнен тұратын "шын және жалған" фактілер не-
гізінде аралас әңгіме құрастырады. Бұдан соң топтар
жаңа меңгерілген білім негізінде "шын және жалған"
фактілерді анықтайды.
Жауаптары.
Аралтөбенің үшінші обасында жер-
ленген адамды сармат көсемі деп атау себебі ол
ерекше құрметпен жерленген. Қазақстандық екін-
ші "Алтын адам" деп атау себебі – сармат көсемінің
сырт киімі, шашбауы, қару-жарағы, қорамсағы, аса-
таяғындағы самұрық бейнесі алтынмен оқаланған.
Достарыңызбен бөлісу: