Оқылым мәтініндегі үтір, сызықша, нүктелі үтірдің қойылу себеп- терін түсіндіріңдер. АР

175
4.
Оқы лым ма те ри ал ын да ғы не гіз гі ақпаратты іріктей отырып, түр-
тіп жазыңдар (конспектілеңдер).
Сы зық ша
1. Сы зық ша бас тау ыш пен ба ян дау ыш тың ара сы на қой ыла ды: 
Туған 
жер – алтын бесік
.
2. Сы зық ша бі рың ғай мү ше лер ден кей ін кел ген жал пы лау ыш сөз дің 
ал ды нан қой ыла ды: 
Пайда, мақтан – бәрі тұл.
3. иа лог төл сөз дің ал ды­ар ты нан, тыр нақ ша ға алын ған төл сөз дің 
ар ты нан сы зық ша қо й ы ла ды: 
– Әй, мынаның ән салғаны әжепте уір 
ғой, – деді Арын.
4. Сы зық ша жал ғау лық сыз са ла лас тар дың ара сы на қой ыла ды: 
Үйде 
ше шен, – дауда жоқ.
5. Оңа ша лан ған ай қын дау ыш мү ше лер дің екі жа ғы нан сы зық ша 
қойыла ды: 
Біраздан кейін үйге Мақсұттың тағы бір­екі жолда­
сы – Жұмағұл мен Ақтай – кірді.
6. Бі рың ғай сұ рау лы мү ше лер ді не ме се сұ рау лы сөй лем дер ді жи­
нақ тап тұ ра тын
әйт еу ір
де ген сөз тү сіп қал ған жер ге сы зық ша 
қойыла ды: 
сін ген дік тен бе, та яқ тан әл сі ре ген дік тен бе – де не сі 
зіл дей ау ыр екен (С.Мұ қа нов).
7. 
Сон да, сон ша, сон дай, сон ша лық, сол, мы нау, мы на дай
де ген 
сөз дер ге аяқ тал ған тір кес тен кей ін же ке сөй лем тұр са, бұл сөз­
дер ден кей ін сы зық ша қой ыла ды:
 Жастардың білімге құмарлығы 
соншалық – қолдарынан кітап түспейді.
8. Ме кен, уа қыт, сан шен дес ті гін біл ді ре тін сөз дер дің ара сы на сы зық­
ша қой ыла ды (ол 
­дан
жал ғауы мен 
шей ін
шы ла уы ның ма ғы на сын 
біл ді ре ді): 
Инс ти тут та кү ні не – са ғат лек ия бо ла ды. 
Ескерту. 
Бұ лар ды бел гі сіз дік­жал пы лық жә не бол жал дық ма ғы на­
сын да ғы қос сөз сан есім дер мен ша тас тыр мау ке рек. Олар де фис 
ар қы лы жа зы ла ды: 
Екі­үш күн нен бе рі жаң быр жау ып тұр
(мұн да 
екі­үш 
– бол жал ды сан есім).
5.
Сен дер ге «Жа һан да ну де ге ні міз не?» та қы ры бын да ойт ал қы 
ұй ым дас ты ру тап сы рыл са, қан дай ре су рс тар ға жү гі не тін едің дер? 
Не лік тен ол ре су рс тар ды ти ім ді де рек көз дер деп есеп тей сің дер?

жүктеу/скачать 10,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: