4 . Ж а у ы р ы н д ы к ө т е р е т ін б ұ л ш ы қ е т , т. l e v a t o r s c a p u la e . Торт
жоғары мойын омыртқаларының көлденең өсінділерінен басталып,
томен және латералды жүріп, жауырынның жоғарғы бұрышына бекиді.
Қ ы з м е т і атынан көрінеді.
Қабырғаларға бекитін бұлшықеттер екі жұқа табақша түрінде
арқаның беткей бұлшықеттерінің үшінші қабатында орналасады.
1. А р т қ ы ж о ғ а р ғ ы т іс т і б ұ л ш ы қ е т , т. s e r r a t u s p o s t e r i o r s u p e r io r , ромбтәрізді бұлшықеттің астында жатады, екі төменгі мойын және екі
жоғарғы кеуде омыртқаларынан басталып, томен қарай латералды
бағытталып, II-V қабырғаларда аяқталады.
Қ ы з м е т і. Қабырғаларды көтереді.
2 . А р т қ ы т ө м е н г і т іс т і б ү л ш ы қ е т , т. s e r r a t u s p o s t e r i o r in f e r io r , төменгі кеуде және жоғарғы бел омыртқаларының қылқанды өсін-
ділерінен басталып, ІХ-ХІІ қабырғаларға бекиді.
Қ ы з м е т і. Төменгі қабырғаларды түсіреді.
АРҚАНЫҢ ТЕРЕҢ БҰЛШЫҚЕТТЕРІ Арқаның аутохтонды бұлшықеттері. Олар әр жағынан екі-екіден -
латералды және медиалды - бұлшықет жолдарын түзеді, бұлар
қабырғалардың қылқанды және көлденең өсінділері мен бұрыштары
арасындағы науашықтарда жатады. Қаңқаға жақын терең бөлімдерінде
олар жеке омыртқалар арасындағы орналасқан қысқа бұлшықеттерден
тұрады (медиалды жол); ұзын бұлшықеттер (латералды жол) бетіне
жақындау жатады (123-сурет). Бұдан басқа, артқы мойын аумағында екі
жолдың үстін ала қайыс бұлшықет, m. splenius, жайғасады. Бұл
бұлшықеттердің барлығының шығу тегі бір - арқа бүлшықеттерінің
жиыны. Ол қосмекенділерде бірқатар миомерлерден тұрады, бірақ,
жорғалаушылардан бастап, арқа бұлшықеттерінің бір бөлігі ғана
метамерлі құрылысын сақтап, жеке омыртқаларды байланыстырады
244
4
123 - с у р е т. Арқаның терең бүлшықеттері (сол жағында омыртқаны
тікейтетін бүлшықеттің артында жоғарғы және төменгі артқы тісті
бүлшықеттер сақталған, оң жағында олар алынып тасталған).
1 m. serratus posterior inferior; 2 * т . erector spinae; 3 - m. serratus posterior;
4 - mm. splenii capitis et cervicis.