Оқулық Түзетілген және толықтырылган екінші басылым 1-кітап алматы, 2004 ббк28. 86 я 73 р 12


бөлімдері жатады. Қол-иық - b r a c h iu m



Pdf көрінісі
бет59/342
Дата16.09.2022
өлшемі23,05 Mb.
#149688
түріОқулық
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   342
Байланысты:
анатомия

 
бөлімдері жатады.
Қол-иық -
b r a c h iu m ,
 
білек - 
a n te b r a c h iu m
 
және қол ұшы - 
m a im s
болып бөлінеді, қол ұшы - алақан - 
p a l m a m a n u s ,
 
қол ұшының сыртқы - 
d o r s u m m a n u s
 
және саусақтарға - 
d i g i t і m a n u s
 
бөлінеді.
Аяқ өз кезегінде мынадай бөлімдерге бөлінеді: бөксе - 
r e g io
g l u t e a l i s ,
 
сан 

f e m u r ,
 
сирақ - 
c r u s
 
және аяқ ұшы - 
p e s .
 
Аяқ ұшы: табан - 
p l a n t a ,
 
аяқ үшының сырты - 
d o r s u m p e d i s
 
және бақайларға - 
d i g i t i s p e d i s
бөлінеді.
Ересек адамдар (20-60 жас) денесінің орташа ұзындығы ерлерде 165 
см, әйелдерде - 154 см. Дененің бойлап өсуі ер адамдарда 18-19 жаста, 
әйелдерде 16-17 жаста тоқтайды. Кей жағдайларда адамның бойының
54


to
11
30 
- с у p e т. А д а м қаңқасы : 

- б а с с ү й е к , 2 - ом ы р тқа баған асы , 

= б ү ғ а н а ,

к абы р ға, 

т ө с , 6 - то қ п а н ж ілік , 7 - кәрі ж ілік, 8 - шынтак жілік,

б і л е з і к с ү й е к т е р і , 
10 
- алақан с ү й е к т е р і, 
11 
с а у с а қ с ү й е к т е р , 
12 
- мықын
с ү й е г і ,
13 
с е г і з к ө з , 
14 
- касага с ү й е к , 
15 
- ш о н д а н а й с ү й е к , 
16 
- ортан ж ілік,
17 
- т і з е т о б ы ғ ы , 
18 
- асықты ж іл ік , 
19 
- асықты ж ілік ш ыбы гы , 
20 
тіл е р с е к ,
21 
- т іл е р с е к с ү й е к т е р і, 
22 
- бакайш ақ тар.
55


өсуі айтылған жаспен шек- 
телмей 25 жасқа дейін жалғаса 
береді, 
ол 
көбінесе 
ішкі 
секреция бездері қызметінің 
артуына байланысты. Белгілі 
еңбектерде дүние жүзіндегі 
көптеген қалыптан тыс бойы 
ұзын - алыптарды студенттер 
жоғарғы курстарда біле жатар. 
Осы жолдардың авторының өзі 

көрген Алматыда туып, өмір
* Лк
Ш N 
и
сүрген тым биік адамды айта
кеткені жөн болар. Василий 
Увайс, ұлты - шешен, 1950 жыл- 
дары физкультура институтын 
бітіріп, баскетбол командасын- 
да ойнаған. Оның бойының 
ұзындығы 238 см (толығырак 
мәліметтерді “Караван” газе- 
тінде 1992 жылы жариялаған 
едім). Ал, 31-суретте шоу- 
бизнеспен шұғылданатын Ма­
рокко азаматы - Радуан, бой- 
ының 
ұзындығы 
240 
см, 
салмағы 180 кг, табанының 
ұзындығы 60 см.
Дененің пропорциясы жас 
пен 
жынысқа 
байланысты. 
Құрсақтағы нәрестенің дамуы 
үрдісінде алдымен оның дене- 
сінің жоғарғы бөлімдері тезірек өседі, ал туғаннан кейін - төменгі бөлім- 
дері жылдам өседі. Міне, сондықтан туғаннан кейін бастың биіктігі тек 
2 есе, ал тұлғаның ұзындығы 3 есе, қолдікі - 4 есе, аяқтікі 5 есе өседі.
Дене пропорциясындағы жыныстық айырмашылықтар: әйелдердің 
иығы қушықтау да, жамбасы кеңдеу, аяқ-қолдары біршама қысқалау, ал 
тұлғасы ұзындау.
Еркекті әйелден айыратын жыныстық белгілер - біріншілік және 
екіншілік деп бөлінеді. Біріншілік белгілерге көбею ағзалары, ең алды­
мен жынысты анықтайтын жыныс бездері жатады; қалғандары екінші- 
лік белгілерді құрайды. Әйелдердің бойы (орташа 12 см) қысқалау, 
салмағы төмендеу келеді.
Бізде ересек еркектің салмағы 66 кг, әйелдікі - 59 кг.
Дене салмағының дара ауытқуы орташа шамамен салыстырғанда 
18-25 кг болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   342




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет