Аномалия (anomalos, грекше - ұқсас емес) - бұл түрлі дәрежеде
білінетін нормадан ауытқулар. Олардың бірнеше түрі бар, олардың
біреулері бұрыс дамудың нәтижесі болып табылады, бірақ организмнің
ортамен қалыптасқан тепе-теңдігін бұзбайды, демек, функциясына эсер
етпейді. Мысалы, жүректің оң жақта орналасуы (декстрокардия) немесе
ішкі ағзалардың басқаша орналасуы (situs viscerum inversus). Басқа
аномалиялар
кезінде
организм
немесе
жекелеген
ағзалардың
қызметтері бұзылады, организмнің ортамен тепе-теңдігі сақталмайды
(мәселен, жарық таңдай) немесе оның тіршілік қабілеті толық жойы-
лады (мәселен, бассүйектің болмауы - акрания, жүректің болмауы -
акардия және т. б). Дамудың мұндай күшті ақаулары зағиптық,
сиқынсыздық
(орысша-уродство)
деп
аталады.
Анатомия
мен
эмбриологияның аномалиялар мен зағиптықтарды зерттейтін саласы
тератология (teratos, грекше - керемет, құбыжық) деп аталады. Ол да
патологиялық анатомияға жатады.
АДАМНЫҢ ТАБИҒАТТАҒЫ ОРНЫ Адамның шығу тегі және оның тірі табиғаттағы орнын анықтау
ертеден материализм мен идеализм арасындағы күрестің себебі болып
келеді.
Идеализм түрлі діни сенімдердің формасында адамды ерекше
құдіреттің күші жаратқан деген аңызды уагыздап келеді. Бүған
қарама-қарсы ғылым адамның тірі табиғаттың ұзақ эволюциясы
нәтижесінде пайда болуы туралы қисынды материалистік түсінік
берді.
Бұл эволюция үрдісінде қарапайым бір және көпжасушалы
организмдерден өсімдіктер мен жануарлардың әр түрлі формалары
58
ж ә н е а д а м п а й д а б о л д ы . А д а .м н ы н ж а н у а р л а р а р а с ы н д а ғ ы о р н ы н т ү с і н у ү ш і н ж а м у а р л а р д ү н и е с і н і ң к а р а п а й ы м ф о р м а л а р д а н б а с т а п , к ү р д е л і