Ќазаќстан республикасыныњ


Қазақ тілі синтаксисінің лингвомәдени аспектілері, сөйлемдердің



Pdf көрінісі
бет64/229
Дата20.09.2022
өлшемі1,82 Mb.
#150035
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   229
Байланысты:
5В020500-Филология

Қазақ тілі синтаксисінің лингвомәдени аспектілері, сөйлемдердің 
құрылымы мен семантикасындағы ұлттық таным.
Қазақ тілінің 
синтаксисінде ұлттық танымдардың көрінуі: сөз тіркесі жүйесінде кейбір 
мекендік грамматикалық мағыналардың синкретті түрде білдірілуі, үндеу 
қызметтерінің семантикалық жүйесі, екі негізді сөйлем семантикасы мен бір 
негізді сөйлемдердің функционалдық-семантикалық байланысы, эмоциялық-
экспрессивтік мағыналарды білдіруде табиғат көріністеріне еліктеу, 
актуализация амалдары т.б. 
 
СЕМИНАР САБАҚТАРЫНА ҰСЫНЫЛАТЫН ТАҚЫРЫПТАР 
ҮЛГІСІ 
1. Сөз тіркесінің тұлға ретіндегі белгілері. Сөз тіркесінің түрлері, 
олардың құрылуы.
2. Зат есімді сөз тіркестерінің құрылымдық түрлері.
3. Етістікті сөз тіркестері, олардың құрылуы. 
4. Сөйлемді сөз тіркесі, сөйлем мүшесі тұрғысынан танудың қажеті, 
ерекшелігі. 
5. Сөйлем мүшелерінің грамматикалық сипаты. Тұрлаулы сөйлем 
мүшелері. Дара, күрделі сөйлем мүшелері. Үйірлі мүше туралы түсінік. 
6. Тұрлаусыз сөйлем мүшелері, олардың жасалуы. Дара, күрделі, 
үйірлі пысықтауыштар. Дара, күрделі, үйірлі толықтауыштар. Дара, күрделі, 
үйірлі анықтауыштар. 


67 
7. Айқындауыш, оның түрлері. Сөйлем мүшелерін ажыратудағы 
проблемалар. Жалпылауыш мүше. Бірыңғай мүшелерді ұйымдастырудағы 
көріністер. 
8. Жай сөйлемнің грамматикалық белгілері, семантикасының құрамы 
Пікір мен сөйлемнің арақатынасы. Жай сөйлемге тән минимум белгілер. 
9. Жай сөйлемнің құрамы жағынан түрлері. Жай сөйлемдердің бірінші 
топ функционалдық түрлері. Екі негізді сөйлемдердің түрлері. Номинативті 
және етістікті сөйлемдер. Толымды, толымсыз сөйлемдер. 
10. Жай сөйлемдердің екінші топ функционалдық түрлері.
Жақты, 
жақсыз, атаулы сөйлемдердің жасалуы, жұмсалуы.
11. Хабарлы сөйлем баяндауыштарының мағыналары, тұлғалары. 
Сұраулы сөйлемдердің қызметіне және мағынасына қатысты топтастырылуы. 
12. Эмоционалды және экспрессивті сөйлемдер. Баяндауыштарының 
тұлғалары.
13. Жай сөйлем құрамының күрделенуі, күрделену түрлері, сипаты.
 
Үндеу амалдары, олардың сөйлем құрамына қатысуы. Қыстырма сөз, 
қыстырма сөйлемдер, олардың тыныс белгілері. Демеуліктер және олардың 
сөйлем құрамына қатысуы. 
14. Қайталау амалы, оның жұмсалуы. Сөйлемдер жүйесіндегі 
тұлғалардың өзара қатынасы. Бұл қатынастың парадигмалық сипаты. Жай 
сөйлем жүйесіндегі тыныс белгілері.
15. Сөйлемде сөздердің орын тәртібі. Түпкілікті/ базистік /орын 
тәртібінің сипаты. 
Түпкілікті орын тәртібінің өзгеруі/ инверсия/, оған әсер ететін 
факторлар. Сөйлемде сөздердің актуализция мақсатына сай орын ауыстыруы. 
Жай сөйлемдегі актулды және қалтарыс позиция, олардың қалыптасуы, 
жұмсалуы, сөйлемде сөздердің композициялық мақсатқа сай орын 
ауыстыруы. Актуализация және оның қазақ тілі синтаксисінде жүзеге асыру 
тәсілдері. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   229




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет