75
Мәтелдің мақалдан айыфрмашылығы. Мақал-мәтелдер мен қанаттты сөздер.
Афоризмдер
мен
фразеологиялық
тіркестердің
мақал-мәтелдермен
арақатынасы.
Жұмбақтар
Қазақ жұмбақтарының жиналу, зерттелу тарихы. Жанрлық белгілері.
Тиым салу /табу/ және жұмбақтардың қалыптасуындағы оның рөлі.
Жұмбақтардың жасалу жолдары мен тәсілдері. Жұмбақтардың тақырыбы,
ондағы халық тұрмысының көрінісі. Жұмбақ – өмірдегі зат пен құбылысты
тану құралы. Ересектер мен балалар шығармасындағы қатар жүруі.
Жұмбақтардың басқа жанрлармен /ертегі, айтыс, мақал – мәтел, шешендік
сөздер/ байланысы. Жұмбақтардың айтылу формасы мен көркемдік бейнелеу
тәсілі. Өтірік өлеңдердің жанрлық сипаты, шендестіру /антитеза/ мен
әсірелеудің рөлі.
Шешендік сөздер
Жанрдың табиғаты атқарған қызметі мен қоғамдық мәні. Шешендік
сөздердің жиналу мен зерттеу тарихы. Жанрлық түрлері. Шешендік арнау,
шешендік толғау, шешендік дау. Шешендік сөздердің көркемдік сипаты.
Ырғақты қара сөз бен өлең формасының аралас келуі, термелі сөз бен пернелі
сөз. Түсінік сөздердің атқаратын қызметі. Шешендік сөздердің аңыздар,
мақал – мәтелдермен байланысы. Майқы би, Жиренше шешен, Төле,
Қазыбек, Әйтеке, Сырым, Бөлтірік туралы шешендік сөздер мен аңыздардың
тұтастығы. Шешендік сөздердің эстетикалық, тәрбиелік мән – маңызы.
Достарыңызбен бөлісу: