Ертегілерден тыс прозалық жанрлар /аңыздық проза/

77 
жайындағы әңгімелердің орайлас келуі. Аңыздардың композициясы мен 
баяндау тәсілдері. 
Әпсана/легенды/ 
Жанрдың анықтамасы. Әпсананың түрлері және 
әңгімеден айрымашылығы. Дүниенің жаратылысы, жерұйық-әулие-әнбиелер 
туралы сюжеттер. Қорқыт, Ескендір туралы әпсаналар. Қиял-ғажайып 
оқиғалардың қызметі. Көркемдік ерекшеліктері. 
Хикая.
Жанрдың 
анықтамасы. 
Ескі 
наным-сенім, 
халық 
демонологиясының көрінісі: албасты, үббе, күлдіргіш, жезтырнақ, сөрел, 
жын-шайтан т.б. Тақырыбы мен баяндау тәсілдері. 
Миф.
Жанрлық 
ерекшеліктері. Мифтік дәуір. Этимологиялық, 
генеологиялық және аспан денелері /космогониялық/ туралы мифтер. Қазақ 
мифтерінің архаикалық сипаты. Мифтің танымдық қызметі. Миф- көркемдік 
ойлаудың бастау көзі.
Эпостық жырлар 
Қазақ эпосның жанрлық классификациясы. Жанрлық- стадиялық 
белгілеріне қарай жіктеу. Көне эпос, қаһармандық /батырлық/ эпос, лиро-
эпос, тарихи жырлар. Жиналу мен зерттелу тарихы. Шындықтың эпостағы 
бейнеленуі. Эпос пен тарих. Өлең құрылысы.
Көне эпос.
Көне эпостың анықтамасы мен негізгі белгілері. Сюжеттік 
құрамы мен тақырыбы. Ерлікпен үйлену, ғажайып туылу, өліп-тірілу 
мотифтері. Көне эпостың басқа жанрлармен /миф, аңыз,ертегі/ байланысы. 
Матриархат және патриархат дәуірлерінң көрінісі. Образдар жүйесі: бас 
қаһарман мен адамзатқа қас күштер /дию, пері, дәуі, аждаһа, мыстан кемпір 
т.б./ Әйелдер бейнесі. Ескі наным-сенімдер «Құламерген-Жоямерген» , 
«Дотан батыр», «Мұңлық-Зарлық» жырлары- көне эпостың үлгілері. 
Көркемдік ерекшеліктері, ұлғайту мен әсірелеу.

жүктеу/скачать 1,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: