Ортадан жоғары деңгей (В2)
К ә с і б и м ә т і н н і ң г р а м м а т и к а л ы қ - с т и л ь д і к е р е к ш е л і г і .
Жарыссөзге шығу.
Тұрақты тіркестер, ауызекі сөйлеу стилі.
Қ а з а қ т і л і н д е г і т е р м и н д е р д і ң с а л а л ы қ б ө л і н і с т е р і .
Грамматикалық ерекшеліктері мен бірізділігі.
Тұрақты тіркестер, ауызекі сөйлеу стилі
К ә с і б и м ә т і н
ерекшелігі
Кәсіби саладағы іскери
қарым-қатынас
10
Ескерту: 1 академиялық кредит = 30 академиялық сағат
Барлығы: 300 академиялық сағат
№
Пәннің мазмұны
С е м и н а р
(практикалық)
сабақтардың
тақырыбы
Студенттің өздік
ж
ұ
м
ы
с
тақырыптары
С а ғ а т
саны
1 семестр
1 апта: Адам және руханият
Қазақ дүниетанымындағы адами келбет. Елге қажетті игілікті іс. Ел
кәдесіне жарау, елдің өркендеуіне үлес қосу, отанға қызмет ету туралы
ғибратты ойлар.
Қоғамдық, әлеуметтік-мәдени, әлеуметтік-тұрмыстық сала бойынша
орындалатын/орындалған іс-әрекет туралы сипаттама ақпарат беру,
тұжырым жасау, негіздеу, дәлелдер келтіру; Сөз тудырушы және сөз
түрлендіруші модельдерді білу, меңгеру
Атаның емес,
а д а м н ы ң
баласы бол...
Д ә с т ү р і н
д ә р і п т е г е н е л
т о з б а й д ы ( қ а з а қ
дүниетанымындағ
ы а д а м и к е л б е т
туралы
ойталқы)
10
2 апта: Ырыс алды - ынтымақ
Отбасы мүшелерінің өзара ынтымақтастығы, отбасы берекесі,
отбасындағы салт-дәстүрлер, дәстүр сабақтастығы туралы ақпарат.
Әлеуметтік-тұрмыстық сала бойынша орындалатын/орындалған іс-
әрекет туралы сипаттама, тұжырым жасау, негіздеу, дәлелдер келтіру;
Өтініш, тілек, сұрау мәнді сөйлем; болар, шығар, қайтеді сөз
тіркестерісекілді формалармен берілуі.
О т б а с ы
ынтымақтасты
ғы
Үйлену оңай – үй
болу қиын; дәстүр
с а б а қ т а с т ы ғ ы
ж а й л ы м о н о л о г
құрастыру
10
3 апта: Білім жүйесі
Қазақстандағы білім беру жүйесі, оның құрылымы. Орта білім, кәсіптік
білім беру. 12 жылдық білім жүйесі. Қазақстандағы білім беру
реформалары. ҚР «Білім туралы» заңы.
Сөз тудырушы және сөз түрлендіруші модельдерді білу, меңгеру және
мағыналарын түсіну; сөйлеу әрекеттері барысында қолдану. Түбір
сөздің, күрделі сөздердің, атаулық тіркестердің тәуелденуі, жіктелуі,
септелуі/тәуелдене септелуі (оңаша және ортақ тәуелдену). Мөлшер
ұғымын білдіретін бірнеше, біраз, бірталай, көптеген, талай т.б.
сөздердің қолданылуы.
Қазақстандағ
ы білім беру
жүйесі
Білім ошақтары.
Мәтін мазмұнына
қ а т ы с т ы п і к і р
б і л д і р у ,
ө з
м а м а н д ы ғ ы н а
қатысты белсенді
с ө з д е р д і ң
мағынасын түсіну
және оны қолдана
білу.
10
4 апта: Заман және заң
Әдет құқығы. Қазақ жеріндегі алғашқы заңдар. Билер, билік айту
мәселелері. Жеті жарғы. Еліміздің Ата заңы.
Коммуникативтік мақсат-ниеті айқын монолог құрастыру, ондағы факт,
оқиға, әрекеттерге көзқарасын, бағасын, пікірін, эмоциясын білдіру
тәсілдері.
Субстантивтенген сөздерге ілік септігінің жалғануы (білгеннің артығы
жоқ, жақсының сөзін тыңда).
З а м а н ж ә н е
заң
Дала заңдарынан
А т а з а ң ғ а д е й і н
( а қ п а р а т т а р д ы
талдау)
10
5 апта: Денсаулық және саламатты өмір салты
Денсаулық сақтаудың маңызы, дұрыс тамақтану тәртібі.
Экологиялық таза тағамдар туралы ақпарат.
Танымдық, жағдаяттық, ақпараттық мазмұнды түсіну тәсілдері; күрделі
сөздерді (біріккен сөз, қос сөз, атаулық тіркестер, қысқарған сөздер), сөз
тудырушы және сөз түрлендіруші модельдерді меңгеру.
Дені саудың –
жаны сау
Тамақтанудағы он
қ а т е л і к .
Экологиялық таза
тағамдар туралы
ойталқы.
10
6 апта: Адам және экология
Судың қажеттілігі,оның адам өміріндегі маңызы. Суды пайдаланудағы
қауіп-қатер.Суды ластамау.Су проблемасы және үнемдеу.
Салыстыру, күшейту мағынасының берілуі (қиынның қиыны, аса өткір
мәселе, кең байтақ өлке); заттардың, құбылыстардың арасындағы өзара
табиғи байланыстың берілуі (судың ағысы, күннің күркіреуі, желдің күші);
Қимылдың өту сипаты.
Су – тіршілік
көзі
Қ о р ш а ғ а н о р т а
м ә с е л е л е р і
(дөңгелек үстел)
10
7 апта Адам және табиғат
Табиғат пен адам арасындағы байланыс.Табиғаттың адам өміріне әсері.
Ауа райына қатысты халық болжамдары туралы мәлімет.
Т а б и ғ а т қ а
қ а т ы с т ы
х
а
л
ы
қ
болжамдары
Табиғат-ана
(ойталқы)
10
Мөлшерді, көлемді, болжауды білдіретін тіркестердің қолданысы.
Лексика-семантикалық жағынан сандық ұғымды білдіретін сөздер:
жалғыз, біреу, жарты, жарым, егіз, қос, сыңар, ширек.
Халықтық өлшемдер: қарыс, сүйем, елі, құлаш, таяқ тастам жер, сүт
пісірім уақыт.
8 апта: Байтақ өлке
Қазақстанның тарихи-мәдени мұралары, оларды қорғау мен сақтаудың
маңыздылығы. Қазақстанның киелі жерлері.
Атаулы сөйлемдер. Тілек, ниет мәнді сөйлемдердің берілуі. Әлеуметтік-
мәдени салаға қатысты мәтіннің тілдік бірліктері. Біріккен сөздер.
Е л і м н і ң
тарихи және
м ә д е н и
мұралары
Қ а з а қ с т а н д а ғ ы
т а р и х и о р ы н д а р
(баяндама)
10
9 апта: Саяхат және туризм
Туған өлкенің табиғаты, сұлулығы, кеңдігі, байлығы мен құндылықтары.
Туған өлкеге деген сүйіспеншілік пен құрмет.
Күрделі атаулардың тәуелденуі, жіктелуі, септелуі. Іс-қимылдың сын
сипаты, өту амалы(сүйіспеншілікпен қарайды, жауапкершіліктен
қашпайды, қызығып тамашалайды)
Қ а н д а й
көркем – туған
өлкем
Жері байдың – елі
б а й . Б е й н е б а я н
материалдарымен
жұмыс.
10
10 апта Сәулет өнері
Сәулет және сәулет өнері.Қазақстандағы сәулет өнері туындылары,
олардың ерекшеліктері. XIV – XV ғасырлардағы сәулет өнеріндегі
ерекше туындылар.
Көп мағыналы сөздер. Синонимдік қатар. Жалғаулықтар(себебі,
сондықтан, бірақ, және, да/де/та/те, мен/бен/пен, немесе, яки, әрі,
әйтпесе, дегенмен, алайда); септеуліктер (үшін, жөнінде, сияқты,
арқылы, бойынша, қарай, таман, дейін, кейін, соң, бастап, гөрі, бірге,
ретінде, жөнінен, тарапынан, барысында, қатысты); демеуліктер (ғана,
тек, ғой).
С ә у л е т
өнерінің шыңы
Әлемдік ғажайып
с
ә
у
л
е
т
т у ы н д ы л а р ы
(шолу)
10
11 апта Өнер көкке жеткізер
Өнер туындылары. Қолданбалы өнер. Қазақ қолөнері. Зергерлік.
Жай сөйлемдер мен құрмалас сөйлемдердің айтылу ырғағындағы,
интонациясындағы, екпініндегі табиғи заңдылықтар.Сын есімнің
шырайлары.
Құранды етістіктер (қызмет ету, қамқор болу, іске асыру, талап ету,
мүлтіксіз орындау).
Қ о л ө н е р –
өшпес мұра,
көркем әлем.
А ғ а ш т а н , а с ы л
тастардан, теріден
ж а с а л а т ы н
қ о л ө н е р
т у ы н д ы л а р ы н
м ұ р а ж а й д а н
т а м а ш а л а у ,
сипаттау, суреттеу.
10
12 апта: Адам және уақыт
Көшпенділердің уақыт туралы көзқарасы. Қазақ халқының тұрмыс-салт
ерекшеліктеріне, кәсіптік қажеттілігіне байланысты қалыптасқан өлшем
бірліктері. Наным мен сенім.
Етістіктің аналитикалық формалары. Мезгіл мәнді сөйлемнің берілуі.
Қайталанатын іс-әрекет мезгілінің берілуі. Барыс және шығыс
септік+кейін, дейін, шейін, соң, бері, бұрын тіркестері арқылы жасалуы.
Тұрақты тіркестер (сүт пісірім, ет асым, күн төбеге көтерлігенде, қас
қарайған кезде) арқылы берілуі
Қ а з а қ т ы ң
у
а
қ
ы
т
өлшемдері
У а қ ы т ж а й ы н д а
тұрақты тіркестер
сөздігі
10
13 апта: Мінез және келбет
Адам бойындағы жақсы және жаман қасиеттер. Ақыл мен парасат, оның
адам өміріндегі маңыздылығы. Ұлы ғұламалардың, хакім Абайдың ақыл
туралы айтқан ойлары.
Хабарлау, сипаттау, баяндау және аралас мәтіндердің бейнелі сөз
орамдары.
Сапалық жәнеқатыстық сын есімдердің сөйлемдегі қызметі.Сын
есімдердің заттануы.
А
д
а
м
а қ ы л ы м е н
көрікті
А б а й д ы ң қ а р а
сөздеріне шолу
10
14 апта: Сән мен талғам
Қазіргі заманғы киім үлгілері. Адамның киімге деген талғамының
өскендігі. Киім үлгілерінің заман талабына сай өзгеруі, стильдік
ерекшеліктері.
Әлеуметтік-мәдени және көркем-публицистикалық, ресми қарым-
қатынастарға қатысты мәтіндер бойынша монолог, диалог, полилог
тәсілдері. Ілік септік жалғауының түсіріліп берілуі.
Т а л ғ а м п е н
талап
Заманына қарай
киімі (сән әлемінің
ж ұ л д ы з д а р ы
ж а й ы н д а
презентация)
10
15 апта: Халық ауыз әдебиеті
Қазақ халқының ертеден келе жатқан мәдени мұрасы, оның
ерекшеліктері. Ауыз әдебиетінің түрлері: ертегі, аңыз, мысал, батырлық
және ғашықтық жырлар.
Іс-қимылдың сын сипаты, өту амалы; қимылдың жүзеге асу орны;
сипаттау мәнді сөйлемнің берілуі; бейнелеуіш еліктеуіштер.
Ауыз әдебиеті
–классикалық
жанр
Е р т е г і , а ң ы з ,
мысал, батырлық,
л и р о - э п о с т ы қ
ж ы р л а р т у р а л ы
сұқбат
10
2 семестр
1 апта: Ғылым және техника
Білім мен ғылымның өзара ықпалдастығы. Қазақстанның білім беру
жүйесіндегі интеграциялық үрдістер, олардың жай-күйі, дамуы. Ғылыми
Ғ ы л ы м и -
т е х н и к а л ы қ
Ә л е м д е г і б і л і м
с а л а с ы н ы ң
10
кадрларды даярлау мәселесі. Кредиттік оқыту жүйесінің ерекшелігі.
Білік, дағды мәнді сөйлемнің етістік + а (-е,-й) алу+ модаль етістіктер +
сұраулық шылау шақ, жақ формалары арқылы жасалуы. Бағалау,
пайымдау, қорыту элементтері бар монолог құрастыру, оның мазмұнын
кеңейтіп/толықтырып/ықшамдап баяндай алу.
даму
и н т е г р а ц и я с ы .
М ә т і н б о й ы н ш а
с а л ы с т ы р м а л ы
талдау
2 апта: Білім бәйгесі
Бәсекеге қабілетті ұрпақ. Білікті маман. Білім бәйгесі. Сұранысқа ие
мамандықтарды меңгеру туралы мағлұмат.
Ресми-ақпараттық, ғылыми-көпшілік мазмұндағы мәтіндер және көркем,
публицистикалық (деректі) шығармалардың берілуі.
Әңгімені бастау, қолдау және аяқтауға арналған тілдік құрылымдар.
Модаль сөздердің кейбір түрлерінің жіктелуі, септелуі (сіз бізге керексіз;
қажетіме жаратамын).
Білімді ұрпақ -
ел ертеңі
Ш е т е л д і к і р і
компаниялардағы
қ а з а қ с т а н д ы қ
ж а с т а р д ы ң
жетістіктері жайлы
ақпарат жинау
10
3 апта: Өнертабыс және жаңашылдық
Бүгінгі таңдағы өнертабыс түрлері мен оларға сипаттама. Жас
өнертапқыштар және олардың қоғамдағы орны. Қазақстандық
өнертапқыштардың туындылары.
Шарт мәнді сөйлемдер, олардың шақ, жақ бойынша түрленістері.
етістік+-ған-да, -ген-де, -қан-да, -кен-де тіркестері арқылы жасалуы.
Атауыштық қатынас және хабар жеткізу мағынасы. Құрмалас сөйлемнің
айтылуындағы дауыс ырғағы.
Өнертабыстағ
ы
жаңашылдық
жастарға жат
па?
Қазақстандық жас
өнертапқыштарды
ң т у ы н д ы л а р ы
т у р а л ы м ә л і м е т
жинау
10
4 апта: Тарихи тұлғалар
Елімізге танымал тарихи тұлғалар туралы мәлімет.Ер есімі – ел есінде.
Атрибутивті, объектілі сөз тіркестері (асыл қасиет, пікірімен келісті,
білімін жалғастырды). Сөздердің синтаксистік байланысы. Шарт мәнді
сөйлемнің
неге десең,неге десеңіз жалғаулықтары арқылы жасалуы
Ғ а с ы р л ы қ
тұлға
Н
о
б
е
л
ь
с ы й л ы ғ ы н ы ң
иегерлері туралы
ақпараттар жинау
10
5 апта: Ақпараттар әлемі
БАҚ-тың қоғамдағы рөлі. Медиабілім. Ақпараттық сауаттылықты
қалыптастыру. Медиамәдениет және медиақұзыреттілік.
Қимыл-сынды, қимыл-сапаны білдіретін сөздердің сөйлемдегі орын
тәртібі. Сөйлемнің бірыңғай мүшелері. Шарт мәнді сөйлемнің қалау
Қ а з і р г і
медиамәдени
ет
Ғ а л а м т о р ,
ә л е у м е т т і к
желілердегі тілдік
а г р е с с и я
(пікірсайыс)
10
райлы етістік + еді тұлғасында қолданылуы. -шы, -ші жұрнақтары
арқылы жасалуы
6 апта: Қала мен дала
Қала мен дала өмірі. Қала мен дала тұрғындарының мәдени байланысы.
Жай сөйлемдердегі анықтауыштық, кеңістіктік, мезгілдік қатынастардың
логикалық, мағыналық жағы.
Қоғамдық-саяси, қоғамдық-мәдени салаларда қолданылатын сөздер.
Қ а л а м е н
дала тынысы
Е
р
к
і
н
э к о н о м и к а л ы қ
аймақтар (әңгіме-
сұқбат)
10
7 апта: Нарық және экономика
Қазақстан экономикасының дамуы. Қазақстанның халықаралық нарықта
алатын орны. Еліміздің ішкі және сыртқы саудасы. Экспорт. Отандық
өнім.
Мәндес және қарсы мәндес сөздер, түрлік және тектік атаулар,
топонимдер.Сұрау мәнді сөйлемнің болар, шығар, қайтеді сөз секілді
формалармен берілуі.
Е
л
экономикасы:
і ш к і ж ә н е
сыртқы сауда
О т а н д ы қ ө н і м д і
қ о л д а й м ы з
( б е й н е б а я н
дайындау)
10
8 апта: Ел болам десең...
Ұлттық бірегейлікті сақтау. Қазақ халқының материалдық және рухани
мәдениеті. Жаһандану кезеңіндегі елдік сипат пен ұлттық болмыс.
Әлеуметтік-мәдени, қоғамдық-саяси салаларда қолданылатын сөздер,
терминдер, тұрақты тіркестер. Бұйыру, талап ету, қалау, өтініш
формалары.
Е л б о л а м
десең...
Ж а һ а н д а н у
кезеңіндегі елдік
сипат пен ұлттық
болмысты сақтау
шаралары туралы
б а с п а с ө з
конференциясы.
10
9 апта: Ел тыныштығы – ер қолында
Ел қауіпсіздігін сақтау. Тыныштық белдеуі. Шекарашылар қызметі.
Сөйлемдегі логикалық, мағыналық қатынас түрлері: атауыштық қатынас
және хабар жеткізу мағынасы, ақпаратты алу мағынасы; бұйрық, нұсқау,
талап ету мағынасы; предикаттық қатынас.
Е
л
тыныштығын
күзеткен
Ш е к а р а ш ы л а р
т
у
р
а
л
ы
б е й н е с ю ж е т
дайындау.
10
10 апта: Қайырымдылық негіздері
А д а м и қ ұ н д ы л ы қ т ы ң а д а м ө м і р і н д е г і р ө л і . Қ а й ы р ы м д ы л ы қ
жасау.Қайырымдылық қорлары.Қайырымдылық туралы ұлылар ұлағаты.
Құрмалас сөйлемдердегі жалғаулықтардың мағыналық топтары. Білік,
дағды мәнді сөйлемнің етістік + а (-е,-й) алу+ модаль етістіктер +
сұраулық шылау шақ, жақ формалары арқылы жасалуы
Қайырымдыл
ы қ
–
адамгершілік
белгісі
Ә л - Ф а р а б и ,
Ы . А л т ы н с а р и н ,
А б а й с е к і л д і
ұ л ы л а р д ы ң
ұлағатты сөздерін
талдау.
10
11 апта: Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру
Елбасымыздың сарабдал саясаты. Жаһандану кезеңіндегі ұлттық
тәрбие туралы ой-толғам.
Баяндау, сипаттау, пайымдау элементтері бар аралас мәтіндердегі
номенклатуралық күрделі атаулар.
Қалау мәнді сөйлемнің етістік + -са(-се) игі еді,+ -са(-се) екен тіркесі
арқылы жасалуы.
Ж а һ а н д а н у
және ұлттық
тәрбие
Ұсынылған мәтін
бойынша ойталқы
10
12 апта: Өркениет және жаңа әліпби
Латын әліпбиі негізіндегі қазақ жазуы. Ресми, саяси, танымдық салалар
мен публицистикалық стильдегі жаңа әліпбидің қолданысы.
Кәсіби тілдік құзыреттілік.
Қ
а
з
а
қ
ж а з у ы н ы ң
жаңа белесі
Мәтінмен жұмыс
10
13 апта: Кәсіби тілдік бағдар
Болашақ маманның кәсіби тілі. Болашақ қызмет саласы бойынша
лексика-грамматикалық минимум игеру.
Мамандыққа қатысты тілдік ерекшеліктер.
Ойды жеткізудің дәнекерлеуші тілдік құралдары (сонымен байланысты,
соған қарамастан, бірақ, дегенмен, соның нәтижесінде, ойды
қорытындылай келе).
Міндет, жауапкершілік мәнді сөйлемдер.
Мамандық тілі
М и н и м у м
д а й ы н д а у .
Б о л а ш а қ
м а м а н н ы ң ө з
саласы бойынша
л е к с и к а -
г р а м м а т и к а л ы қ
минимумын игеруі
10
14 апта: Кәсіби тілдің терминжүйесі
Кәсіби салада іскери қарым-қатынас орнату. Кәсіби сөйлеу. Кәсіби
терминдерді пайдалану.
Кәсіби терминдер, ғылыми стиль ерекшеліктері. Бейнелі сөз орамдары
қолданылатын тіл мәдениетінің кәсіби сала бірліктері.
Кәсіби сөйлеу
мәдениеті
Кәсіби саладағы
і с к е р и қ а р ы м -
қ а т ы н а с ( р ө л д і к
ойын)
10
15 апта Кәсіби мәтіннің грамматикалық-стильдік ерекшелігі
Кәсіби саладағы ресми-іскери, мамандық пен қызметке қатысты тілдік
оралымдар (жылдық жоспар, есеп беру түрлері, ақпараттық-талдау
анықтамалары, ұсыныстар, нақты мәселеге қатысты ұсыныстар);
ғылыми-көпшілік мазмұндағы мақалалар мен хабарламалардың стилі.
Іскери қарым-
қатынас
Т е р м и н д е р м е н
тілдік тұтастықты
меңгеру
10
|