учаскелері қаладағы аумақтың жəне селолық жерлердегі
тұрғындардың пунттерін
қамтып, сонда тұратын сайлаушылардың дауыс беруін қамтамасыз етеді.
—
Сайлаушыларды тіркеу
— сайлауда дауыс беруге құқығы бар азаматтардың
тізімін жасау. Оны жүзеге асыру түрлері: міндетті (тізімді сəйкестелген органның
жасауы. Мысалы: алдын-ала тіркелуі (сайлаудан 1 жыл бұрын тізімі жасалып, кейіннен
өзгерістер енгізілуі мүмкін. Мысалы: Канада, Ұлыбритания); өз ерікті (сайлаушы
сəйкестелген органға өзі келіп тіркеледі).
—
Кандидаттарды ұсыну
— сайлау өтпей тұрып кімді сайлайтынын анықтауды
қажет ететін, сайлау процесінің жауапты кезеңі. Негізгі əдістері:
саяси партиялардың
ұсынуы, сайлаушылардың ұсынуы, өзін-өзі ұсыну.
—
Сайлау алдындағы үгіт
— насихаттың нысандары: митинг, кандидаттардың,
оның жақтаушылары мен оппоненттерінің радиодан, теледидардан сөйлеуі, баспасөзде
мақала жариялауы; кандидаттардың
сайлаушылармен кездесуі; кандидаттардың
арасындағы теледебаттар; баспа өнімдерін тарату жəне т.б.
—
Сайлауды қаржыландыру:
жартылай мемлекеттік бюджеттен; жартылай саяси
партиялардың қаржысынан; жартылай кандидаттың өзінің сайлау қорынан беру арқылы
жүзеге асырылады.
—
Дауыс беру
— сайлау науқанының шыңы. Дауыс беру сайлау тағайындалған
күні сайлау учаскелері бойынша арнайы мекемелерде жүргізіледі.
—
Дауысты санау.
Алдымен
сайлау учаскелерінде, одан кейін сайлау
округтерінде (сайлау учаскелері оларға өздерінің мəліметтерін жібереді жəне онда олар
округ бойынша қосылады); округ бойынша дауыс беру нəтижесі аумақтық сайлау
комиссиясына жіберіліп, онда қорытынды жасалады; шығарылған қорытынды аумақтық
сайлау
комиссиясына жолданып, онда бүкіл ел бойынша сайлаудың қорытындысы
шығарылады. Сайлау қорытындысы сəйкестелген мемлекетте қабылданған сайлау
жүйесі бойынша анықталады.
Достарыңызбен бөлісу: