Эмбриология


 16-сурет. Адамның ас қорыту жүйесіндегі әр түрлі эндокриноциттердің



Pdf көрінісі
бет338/383
Дата04.10.2022
өлшемі74,12 Mb.
#151686
түріОқулық
1   ...   334   335   336   337   338   339   340   341   ...   383
Байланысты:
Афанасьев Гистология

15. 16-сурет. Адамның ас қорыту жүйесіндегі әр түрлі эндокриноциттердің 
құрылысыментаралуы:а — эндокриноциттердіңхалықаралықжіктеуіжәнетаралуы. 
Олардың түйіршіктерінің ультрақұрылымы (Д. Грубе және В. Форссман бойынша, 
өзгерістерімен); б — асқазан-ішек эндокриноциттерінің ультрамикроскопиялық 
құрылысы. 1 — пішіні әр түрлі түйіршіктерімен ЕС-жасушалар; 2 — ірі электрон­
ды тығыз түйіршіктері бар L-жасушалар; 3 — көптеген усақ түйіршіктері бар 
0,-жасушалар; 4 — ірі көлемді, орташа тығыз түйіршіктері бар D-жасушалар 
(С.М . Говалов, И.М . Коростышевская, М .С . Виноградова бойынша)


525
15.4. Дисперсті эндокринді жүйе (жасушалардың apud-сериясы)
Жасушалардын
гүрлері
Секреторлык 
түйіршіктер 
көлемдері нм — мен 
өлшенген
ЕС,
fv
»;»300
е с
2
99
. -
ЕС
Л
200
G
VS? 
зоо
D
5 « . *
350
D,

160
А
ф
<§ ®
# ® 
250
Ш 9
$
L
AV -
X

300
S
• # • • •
200
1
• * 
A *
• # •
250
К
350
N
300
• • •
PP

• •
180
v
.v
.
P
• • • • ;
i2o 
•* •••• 

а


526
15-Тарау. Эндокринді жүйе
дер және полипептидті гормондарға арналған карсысарысулармен өндеген 
кезде арнайы реакция береді.
Барлык апудоциттерді бірегей (генетикалык) жасушалык жүйеге бірікті- 
руге олардын гистогенетикалык және гистофизиологиялык айырмашылык- 
тары жол бермейді. Эндокринді емес мүшелердің эндокринді жасушалары 
кейбір ұксастығына, негізінен гистохимиялык белгілеріне, карамастан, олар 
сәйкес тіндердін кұрамдык элементтері болып, бүл тіндерде жасушалардың 
дивергентті саралануының тізбегін түзейді. Осыған байланысты APUD- 
серияның келесі түрлерін айырады: 
нейроэктодерманың
туындылары (гипо- 
таламустың, эпифиздің нейроэндокриноциттері. ОЖЖ және ШЖЖ пепти- 
дергиялык нейрондары); 
терілік эктодерманың
туындылары (Меркель жасу­
шалары, аденогипофиздің APUD-сериясынын эндокриноциттері); 
ішек
энтодермасының
туындылары (гастроэнтеропанкреаттык жүйенің эндокри- 
ноциттері); 
мезодерманың туындылары
(Лейдиг жасушалары, аналык жыныс 
безінін фолликулынын текалык эндокринопигтері) және баскалар.
Кейінгі жылдарда пептидті гормондар және биогенді аминдер кейбір 
эндокриндік емес жасушаларда аныкталды: үлкен түйіршікті лимфоциттерде 
(табиғи киллерлерде), мес жасушаларында, эозинофилді лейкоциттерде, кей- 
бір эндотелиалды жасушаларда, тромбоциттерде және моноциттерде. Эндо- 
криндік емес жасушалардың эндокриндік кызметтері олардың өздеріне тән 
ерекше функцияларын атқару үшін кажетті ішкі аутореттеу механизмдерінін 
көрінісі болып табылады деп есептеледі.
Сонымен, әр түрлі даму көздеріне қарамастан APUD-серияның эндо- 
криноциттеріне олардың цитоплазмасында 
неироаминнің
(серотониннің) де, 
пептидті гормонның
да болуы тән. Бірінші де, екінші де секроторлык өнім осы 
мүшеде немесе баска мүшеде орналаскан нысана-жасушаларға дистантты не- 
месе жергілікті (паракринді) ықпал көрсетеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   334   335   336   337   338   339   340   341   ...   383




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет