I el к. Кдбылова, Ш. А. Доспалинова
QHiMfli ш ы гару б е г е л е д ь Егер K iflip ic
жүктеу/скачать 9,16 Mb. Pdf көрінісі
|
БУХГАЛТЕР Н.Қ.Қабылова
| QHiMfli
ш ы гару б е г е л е д ь Егер K iflip ic айн алы м н ьщ екшпи кезецшде - сату кезецшде орын алса, онда кесш- орын вз1рлеген еш м оныц цоймалары нда ж иналы п цалады да, кесшорында тауарлар артыцшылыгы туын- дайды. Осылайша, цуралдардыц дурыс айналымы оныц жеке кезенДндег1 шаруашылыц цуралдарыныц цатац белгии 6ip мерз1мдерше уласып отыруын цажет етедц Ka3ipri замангы кэсшорындарда кез келген процесс ереже бойынша, елеул1 узиистершз жург1з1лед1, сон- дьщтан ep6ip нацты кезге кесшорын шаруашылыц про- цестершщ барлыц уш кезецдершдеп. бар цуралдармен цамтылады. Будан opi осы цуралдардыц шамасы кэсш- орынныц келем ш е сойкес келу1 жэне оныц цалыпты шаруашылыц цызмет1 жагдайын цамтамасыз eTyi керек. Есеп айырысу жэне несиелЫ катынастар Кэсшорындардыц арасындагы есеп айырысу цатынас- тары 6ip кос1порындардыц басцаларына цуралдарды тасымалдауымен немесе цызмет керсетулерд1 асыцпай ацы толеумен байланысты шаруашылыц эрекеттердщ нетижесшде туындайды. Есеп айырысу цатынастары eni жацты сипатца ие жене ол 6ip кесшорынныц басца кесшорынныц алдында царызы пайда болуымен тусшдаршедь Бул - 6ip кес1порын белгип. 6ip б е к т л г е н мерз1мде цандай да 6ip соманы толеуге мшдетта, ал екшшкп осы соманы телеуд1 талап етуге цу- цыгы бар екенш биццредо. Есеп айырысу цатынастарыныц сипатын аныцтау ушш "кредитор л ар" жене "дебиторлар" угымдары цол- данылады. "Кредитор л ар" жэне "дебиторлар" сездер1 37 латын типнен алынган жене казак т ш н е аударганда кре дитор - карыз берупп, ал дебитор - карыз алушы деген магынаны биццредь Кредиторлар немесе карыз берушшер деп кандай да 6ip кэсшорыннын, алдында карыздары бар кесшорындарды (уйымдарды, тулгаларды) айтуга болады. Оларга карыз кредиторлык карыз, кредиторлармен есеп айырысу не месе есеп айырысу бойынша мшдеттемелер деп аталады. Дебиторлар немесе карыз алушылар деп кэсшорынга ездер1 карыз кесшорындарды (уйымдарды, тулгаларды) айтуга болады. Олардыц карыздары дебитор л ардын, ка- рыздары, дебиторлармен есеп айырысу немесе есеп айы- рысудагы каражат деп аталады. Кэсшорыннын, сонымен катар м ем лекеттж орган- дармен (мысалы, Царжы м и н и стр лтм ен - сальщтар мен алымдар бойынша) жене жеке тулгалармен (телемакы бойынша) де есеп айырысу катынастары болуы мумкш. Несиелж катынастардын, кэсшорындар мен несиелж мекемелер-банктер арасында да алатын орны бар. Банк- тер карыз беру аркылы кесшорындарды несиеленд1руд1 жузеге асырады. Банкт1к карыз деп банктщ кэсшорыннын, иелшше белгии 6ip максаттарга жэне белгип 6ip мерз1мге акша каражаттарын карыз тур1нде усынуын тусшуге болады. Кэсшорыннын, алган карызы онын, банкке карызы бо- лып саналады. Кэсшорын бершген мерз1м1 еткеннен кей- жүктеу/скачать 9,16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|