97
Бар болсаґ, бергенiґдi айтпа,
Ер болсаґ, жеґгенiґдi айтпа.
Ел ³онысынан айрылса,
Ер ырысынан айрылады.
Бiрлiк ³айда болса,
Ерлiк сонда.
Еркiндiк ³айда болса,
Елдiк сонда.
§ 30. ЈАЛАУ РАЙ
Етiстiктiґ ³алау райы iс иесiнiґ ³имылды, iс-±ре-
кеттi ³алауын,
соІан ынтасын, ниетiн бiлдiредi де,
белгiлi жолдармен жасалады. Мысалы:
Менiґ о
³
ыІым
келедi. Ол їйiне жетсе игi едi. Не де болса шынын
айт³айсыґ.
Берiлген мысалдардаІы
о³ы²ым келедi, жетсе игi
едi, айт³айсыґ деген етiстiктер iс иесiнiґ (мен) о³у
iс-±рекетiн, (ол) їйiне жету ³имылын, (сен) айту iс-
±рекетiн ³алау м±нiн, соІан ынтасын бiлдiрiп т¾р.
Јалау рай мынадай жолдармен жасалады:
1. Етiстiктiґ негiзгi ж±не
туынды тїбiрiне немесе
етiс ж±не болымсыз етiстiк т¾лІасына
-²ы, -гi, -³ы, -кi
ж¾рнаІы жалІанып, оІан т±уелдiк жалІауы їстеледi
де,
кел кµмекшi етiстiгiмен тiркеседi.
Кел кµмекшi
етiстiгiне есiмше, кµсемше ж¾рна³тары жалІанып, ±р
тїрлi ша³ м±нiнде їш жа³та ³олданыла бередi. Мы-
салы: (менiґ)
бар+Іы+м кел-дi
(
-едi, -iптi, -ген, -ер),
(сенiґ)
бар+Іы+ґ кел-дi
Достарыңызбен бөлісу: