-iґ, -ґ жалІауыныґ їстiне -дар, -дер кµптiк жалІауы
їстеледi. Мысалы: (сендер)
кел+iґ+дер, бар+ыґ+дар, сµйле+ґ+дер. Б¾йры³ райыныґ II жа³ сыпайы тїрi етiстiк
тїбiрiне -ґыз, -ґiз, -ыґыз, -iґiз жалІауы жалІануы
ар³ылы жасалады. Мысалы: (сiз)
кел-iґiз, бар-ыґыз, сµйле-ґiз . II жа³ сыпайы тїрiнiґ кµпшесi осы жекеше
тїрiне, -дар, -дер кµптiк жалІауы жалІануы ар³ылы жа-
салады. Мысалы: (сiздер)
кел+iґiз+дер, бар+ыґыз+дар, сµйле+ґiз+дер. Б¾йры³ райыныґ III жаІы (жекешесi де, кµпшесi де)
етiстiк тїбiрiне -сын, -сiн жалІауы жалІануы ар³ылы
жасалады. Мысалы: (ол)
кел-сiн, бар-сын, сµйле-сiн .
Б¾йры³ райыныґ I жаІы етiстiк тїбiрiне (жекеше)
-айын, -ейiн, -йын, -йiн, кµпше -айы³, -ейiк, -йы³, -йiк жалІаулары жалІану ар³ылы жасалады. Мысалы: (мен)
кел-ейiн, бар-айын, сµйле-йiн, (бiз)
кел-ейiк, бар- айы³, сµйле-йiк.
93
Бѕйры³ рай дыґ жiкте лу їлгiсi Жа³ Же ке ше Кµпше I. II. III.
барай ын, ке лейiн, са най ын, кµрмейiн; бар – , кел – , са на –, кµрме –; ба рыґыз, келiґiз, са наґыз, кµрмеґiз; бар сын, келсiн, са на- сын, кµрмесiн. ба райы³, ке лейiк, са найы³, кµрмейiк; барыґдар, келiґдер, санаґдар, кµрмеґдер; барыґыздар, келiґiздер, санаґыздар, кµрмеґiздер; барсын, келсiн, са на сын, кµрмесiн. Е с к е р т у : Етiстiктiґ б¾йры³ рай тїрiне кейде -шы, -шi ж¾рнаІы жалІанып та ж¾мсала бередi. Ондайда б¾йры³
райлы етiстiк б¾йры³ талап ету маІынасынан гµрi µтiнiш,
тiлек, жалыну маІынасын бiлдiредi. Мысалы: (мен)
алай- ын – алайыншы , (сен)
ал- алшы , (сiз) алыґыз – алыґызшы,
(ол) алсын -алсыншы. Сондай-а³ шартты райдыґ -са, -се т¾лІасыныґ II жаІынан кейiн жалІанІан -шы, -шi ж¾рнаІы
да б¾йры³, тiлек, µтiнiш маІынасын бiлдiредi. Мысалы: (сен)
барсаґшы , (сiз)
барсаґызшы, (сендер)
барсаґдаршы, (сiздер)
барсаґыздаршы.
