(Қажетті сөздер: зейін , когниция,когнитивтік әлеуметтану, когнитивтік лингвистика дегеніміз, жады, когнитивтік ғылым, идеология, ес ұғымы) Блиц тест 1 ...
–
түю, талғау (А.Байтұрсынұлы)
а) талдау в) түсіну с) көңіл ісі д) сөз қызметі е) тіл жемісі
2 ...
– 1) бұл философияда да, физиологияда да әрі нейроғылымдарда да
кеңінен қарастырылатын, психология мен когнитивті ғылымның басты
ұғымдарын құрайтын, барша информацияларды (хабарларды), әртүрлі
обьектілерді, процестерді адамдардың сезім мүшелерінен өткізетін не шынайы
белгілерін, сапаларын айқындайтын мүмкіндіктері; 2) Н.Сауранбаев оны
„аңдау” деп атады, оның мақсатын «...айналадағы табыйғый, қоғамдық өмірдегі
оқыйғалардың, құбылыстардың арасындағы байланысты аңдаумен
[восприятие] түсіндірді; 3) оны шындықтың кескін-келбетін өз ыңғайына қарай
қалыптастыруға, оны жіктеп сұрыптауға әрі оқиғалар мен құбылыстарға ат
телуге көмектесетін, адамға тән...белсенді әрекет деп таныған дұрыс
(А.Маслоу);
а) талдау в) түсіну с) есту д) қабылдау е) пайымдама
3
қиял ісі – меңзеу, яғни ойдағы нәрселерді белгілі нәрселердің тұрпатына, бернесіне ұқсату, бернелеу, суреттеп ойлау деген ғалым
а) А.Байтұрсынұлы в)Қ.Жұбанов с) М.Жұмабаев д) Қ.Кнмеңгерұлы е)
Т.Шонанұлы
4....
- тілдік ғұмырдың (языковая жизнь) өзге салаларымен тығыз қатынас
құрайтын деректер [Қ.Жұбанов);
а) лингвистикалық фактілер в)
тіл деңгейлері с) тілдік таным д)
жалпылама деректер е) бірліктер
5 ...
- жалпы бір ұлт мәдениетінің басты элементі, адамның ментальды
әлемінің басты ұяшығы; этномәдени санада сақталған, белгілі бір ұлттың
ұрпақтан ұрпаққа берілетін ықшам әрі терең мағыналы шындық болмыс,
ұлттық мәдени құндылықтары жөніндегі сан ғасырлық түсінігін білдіретін
құрылым (Ислам Айбарша)
а) лингвиситикалық деректер в) танымдық деректер с) тезаурус д)
грамматикалық концепт е) лингвомәдени концепт
6 ...
- ойлау формалары мен заңдары туралы ілім (Ә.Хасенов)
а) когнитивтік лингвистика в) психология с) когнитивтік әлеуметтану д)
логика е) жантану
7 .... дегеніміз – адамзат өмірін ұйымдастырып, дамытатын арнайы
тәсілдер жиынтығы; қоғамның дамуын сипаттайтын тарихи деңгей; белгілі-бір
адам әрекетінің қалыптасу негіздері; ұлттар мен этностардың тарихи
дәуірлеуінің сипаттамасы; қоғамдық, этикалық нормалардың даму деңгейі;
а) қоғам в) мәдениет с) өнер д) таным е) сана
Әдебиеттер: 1.Маслова. В.А.Когнитивная лингвистика., – Минск., 2004.
2.Оразалиева Э, Когнитивтік лингвистика: қалыптасуы мен дамуы; А.,2007.
3.Хұсайынов Б.Концептуалды талдаудың рөлі// Тілтаным.№1.
102
4.Әмірбекова А.Б. Концептілік құрылымдардың поэтикалық мәтіндегі
вербалдану ерекшелігі (М.Мақатаев поэзиясы бойынша). Филол. ғыл. канд.
дисс. автореф.,-А.,2006.
5. Куштаева М.Т. Этномәдени концептінің семантикалық құрылымы мен
лингвмәдени мазмұны
(«тары» концептісі бойынша ). Монография.
Ақтөбе,2019