Научная библиотек


жешнде,  олардын кес(би жене  елеуметпк



Pdf көрінісі
бет144/343
Дата10.01.2023
өлшемі14,83 Mb.
#165260
1   ...   140   141   142   143   144   145   146   147   ...   343
Байланысты:
bsattarov t dkenov m leumettanu

жешнде, 
олардын кес(би жене 
елеуметпк 
курылым- 
дары хакында жан-жакты ер! накты 
мэлгметтер 
беред1.
Касталык курылыс кул иеленушш!к курылыска Караганда берпнде 
гана пайда болды жене де ол букш елемге тараган жок. Егер де кулдыкты 
элемнш букш елдер! басынан отюзсе (ерине, ер турл! денгейде), ал кас­
талык тек Унд!стан мен Африканын кейбф елдершде гана кездестг 
УнД1 стан касталык когамнын классикалык улп а бола бшдк Ол кул 
иеленушшктш жойылган кезшде жана заманнын бфжил гасырында пайда 
болды.
Каста деп адамнын туганынан бастап, кейш 
631
мушеа болатын 
елдебф элеумегпк топты (кабатты) айтады. Адам ез тфшшпнде бф 
каста дам екшипсше ете алмаган. Ол ушш тагы да бф рет дуниеге кай­
та келу> керек едк Касталык жагдайды ундшктердш дш1 бекггп. Онын 
кагидаларына суйенсек, адамдар 
б!р 
емф емес, бфнеше емф кешетш 
кер
1
нед!. 
Эрб!р 
адам еткен 0М1ршдеп ез
1
шн турмыс-тфш1Л1п, тернб| 
кандай болса, соган байланысты дел соган сай кастага енед1. Егер де онын 
жур!с-турыс терт1б! жаман болса, екшил рет дуниеге келгеншде адам 
теменп кастага ету! тшс жене бер| кейде кер1С1нше болады. Унд1станда 
терт непзп касталар бар: брахмандар (дши адамдар), кшатрилер (жауын- 
герлер), вайшилер (кепестер), шудралар (жумысшылар, шаруалар) жэне 
шамамен алганда 
5
мындай непзп емес касталар бар. Индустриялан- 
дыру барысында касталар енд! таптармен ауыстырылды. Ушнстаннын 
кал ал ары н да таптар басым болса, деревняларында касталык сипат 
сакталган.
Феодалдык когамнын елеуметт1к курылымы капитализмге дейшп 
дэуфдеп Еуропа елдер1н1н дамуынан жаксы кер
1
нед|. Ол непзп таптар- 
дын — феодалдар мен басыбайлы шаруалардын езара байланысынан, со­
нымен катар сословиелер мен интеллигенциянын эр турл! топтарынан 
куралды. Аталмыш таптар кай жерде пайда болмасын когамдык енбек 
белшкпнде жене елеуметт!К-экономикалык катынастарда алатын орын- 
дарына карай езара ерекшеленд1. Сонымен, топтардын, таптардын анык- 
тамалары белгш болды. Ал сословие дегешмхз — бул да елеуметак топ­
тар, олардын когамдагы орны елеуметпк-экономикалык катынастар 
жуйеандеп жагдайларымен катар, калыптаскан дэстурлер1мен жэне 
кукыктык актшермен де аныкталады. Осьшар аркылы мундай аксуйек 
феодалдар жэне дш басылары сиякты сословиелерд1н кукыктары. М1н- 
деттер! жэне жещлдхктер! аныкталды. Феодалдык когамнын сословие- 
лерге белхнушш классикалык улпс1н калыптастырып, дуниеге екелген 
Францияда бил
1
к етуш! аталган ек! тап сословиелермен катар жецшщкп 
пайдалана алмайтын уш!нш! сословие ем1р сурдо, буган шаруалар,
159


коленеринлер, кепестер, аягынан тж басып, енд1 гана калыгттасу успндеп 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   140   141   142   143   144   145   146   147   ...   343




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет