Научная библиотек
. Елд]Н социалист!к жолмен дамуын колдайтын когамдагы жжтер де ез партиялары мен козгалыстарын курды. К,аз 1
жүктеу/скачать 14,83 Mb. Pdf көрінісі
|
bsattarov t dkenov m leumettanu
| 1
. Елд]Н социалист!к жолмен дамуын колдайтын когамдагы жжтер де ез партиялары мен козгалыстарын курды. К,аз 1 рп Казакстан когамында экономика мен элеуметпк-саяси сала- да эр турл 1 багыттардын курес 1 онын саяси жуйбешщ тыные-пршшпне сезс!з эсер етед]. /Когамнын саяси жуйес 1 н демократияландыру мен кукыктык мемле кет уш 1 Н курес жагдайында когамдагы жогары бил 1 к занга багынады, бар лык саяси куштер ез багдарламаларын жариялауга жэне оларды жузеге асыру уш 1 н куресуге кукы бар. Осындай жагдайда когамнын прогресивт 1 саяси куштер 1 саяси жуйенщ басты буындары кызмет 1 Н 1 Н ти 1 МД!Л 1 Пн арттыру уш!н куресуде. Сол буындар непз^нде Казакстанда кепш шк халыктын муддес 1 не сай кёлетш шынайы демократияланган саяси- мемлекетг 1 к куры лыс куруга кол жетйзуге болады. I Когамнын саяси жуйесшщ непзп элементтер 1 репнде мемлекетпен катар саяси партиялар да когам дамуында манызды роль аткарады. Кейбхр саяси партиялар элеуметак козгалыстан пкелей пайда болады. Дэл осындай жолмен жумысшы козгалысынан жумысшы партиялары, улт- азаттык козгалыстан улттык-демократиялык, экологиялык козгалыстан жасылдар партиялары жэне т.б. партиялар ем!рге келд|. Ал келеа б!р партиялар когамдык уйымдардын трансформациялануымен курылды. X X гасьфдьщ басында агылшын тред-юнионы парламентке жумысшы- ларды усынатын комитет курган ед», сол комитет кейш лейбориелк партияга айналды! Жалпы партиялардьщ курылуынын непзп уш жолы 274 бар: «жогарыдан», «теменнен», «курама» тэсшмен. Партияны «жогарыдан» калыптастыру жолы йарламентпк топтардын, саяси элиталардын, кысым жасау топтарынын, партиялык бюрократтардын негхзшде жузеге асады. «Теменп» жолды когамдык козгалыстардан туындаган, немесе накты бхр идеологияны, лидердх колдаушыларды б1рхктхрген партиялар етедг «Курама» тесхлмен партиялар элитарлык топтар мен карапайым азамат- тардын куштерш б1рхкнру нёйзшдё курылады$ Гылыми едебиеттерде саяси партиялардын табигаты мен Мен! жешнде ер турлх тусхшктеме берхлген. Гоббс партияны адамньщ карама-кайшы рухынын табиги керхнхсх десе, Макиавелли, Моска оньщ менш «саясилыктан» немесе Юм, Михельс, Дюверже «партиялыктан», Маркс пен Ленин елеуметтхк-таптык курамы- нан 1здест1рщ. Саяси партиялардын менш бхр жакты аныктау мумкш емес, ейткеш олар кептеген сипаттамаларды, сонын хшхнде психологиялык белгшердх де камтыган. /Саяси партия дегешм|з — саяси бшпктщ кемепмен белгш 61 р адам- дар кауымдастыгыньщ мудделерш коргау ушш максат пен ерекеттщ б1рл1п непзшде курылган адамдардын ёрисп одагы. Саясй'ШртйялардадтТкелей саяси бил1кке катысы бар. Олар оны жещп алуга немесе огаь/ ыкпал етуге куш1н саладьг/ Саяси партиялар 1шю уйымдасу кабшенмен де ерекше- ленед1. Олардын кейб!реулер1 мушел1КТ1 есепке алып, бек1тед1, ездер1Н1н 1ШК1 ем1р1Н жаргымен, нускаулармен реттеп отырады. Партиялык куры- лым лидерлерден, партиялык бюрократиядан, идеологтардан, партия активтершен жене катардагы мушелерден курылган. Партия езшщ сая си ерекет ету багдарламасынын, сонымен катар белгш багыт-багдарлы идеологиялык жуйес!йщ болуымен ерекшеленедг Кез келген партиянын саяси кызмет1 оньщ аткаратын функциялары- мен Т1келей байланысты. Олар когамдык уйымдар мен козгалыстардын функцияларымен б1рдей. Алайда, саяси партиялардын ерекшелжтерш есепке алатын болсак, онда аткаратын функциялары накты мазмунмен толыга тускен. Саяси партия ен алдымен езшщ елеуметпк базасы болып саналатын елеуметтхк топтар мен жжтёрдщ мудделерш аныктау, непздеу жене формага келт1ру ушн жумыс 1стейд1, сол аркылы олардын белсен- Д1Л1ПН арттырады. Саяси партия аныкталган мудделердх, оларды хеке асы- руды камтамасыз ететш жолдар мен тесхлдердх керсететхн ез кызметшщ багдарламасын жасайды, устаган доктринасын шыгармашылыкпен дамы- тады жене аныктаулар енг1зедх, багдарламалык талаптарын жене кабыл- данган платформасын насихаттайды, езхн кепшшк журттын колдауын камтамасыз ету максатында елеуметтхк козгалыстармен жене уйымдар- мен байланые орнатады. 275 Партия езшщ басты максатын сайлауга дайындык жасау жэне катысу жолымен билжп жүктеу/скачать 14,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|