Научная библиотек


р салаларына айтарлыктай ыкпал етр. Сол туста казак дала-



Pdf көрінісі
бет58/343
Дата10.01.2023
өлшемі14,83 Mb.
#165260
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   343
Байланысты:
bsattarov t dkenov m leumettanu

р салаларына айтарлыктай ыкпал етр. Сол туста казак дала- 
сына демократиялык кезкарастагы орыс ойшылдары эр турл» себептер- 
мен келе бастаган еда. Олардын кезкарастары белгш б|р денгейде казак- 
тын алдынгы катарлы азаматтарынын элеуметтанымдык кезкарастарына 
эсер етп. Солардын катарында Ш.Уэлиханов, Ы. Алтынсарин, А. Кунан- 
баев жэне т.б. болды. Казак агартушылары ездер! ещр сурген тустагы 
когамнын тыныс-пршшпн зерттеп, онын элеуметпк мэн-мазмунын 
ашып тагы да баска мэселелерш терен пайымдаулардан опизш. Енхц сол 
пайымдауларга токталамыз.
1. Ш . Ш . Уэлихановтыц элеуметтану жешндеп тужырымдамалары
Ш. Уэлихановтын (
1835

1865
) гылыми енбектерщщ бэрхнде, атап айт­
канда, «Казактардын ерю мен конысы туралы», «Сот реформасы жайлы 
жазбалар», «Баянауыл окруп туралы», «блкенш уюмет баскару жуйес! 
мен саяси жагдайы», «Сахарадагы мусылмандык туралы» жэне т.б. шы- 
гармаларында казак когамындагы кекейтест! элеуметпк мэселелер зерт- 
теледь
Казактардын ем1р сурген патриархалды-феодалдык когамы барлык 
халыктардын басынан еткхзген эволюциялык даму жолы екенш атап 
керсетеда. Казак когамынын эволюциялык дамуы езге елдердеп сиякты 
елда еркендеудш бшк сатысына кете ре Д1 деп туганддрщ. Онын эдеуметтдк- 
экономикалык непадер! бар екенш дэледдед). Ол Ресей державасынын 
«курамына енш отырган барлык буратана таималарлын цпщде халкынын 
санынын кеггппнен, байлыгы женшен 613 б1р1шш орын аламыз. Менщше, 
алдагы еркендеу де б1здщ — казактардын улесще тиед!»1, — деген коры* 
тындыга келед].
Казак когамында орын алган жагымсыз кубылыстар токыраудын 
мотив1 болганын, когам дамуында жана бетбурыс алган ерюн агымды ток- 
татканын сынай отырып, казак елшщ еркендеу болашагын реформамен


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   343




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет