тужырымдамаларынын тешрепнде калып коймады. Когамнын кейб1р елеуметпк меселелер 1
жешнде олардан шгер! кетп. Сондыктан да Шо каннын елеуметтану саласындагы пайымдаулары когамдык гылымдарга косылган зор улес. Шокан сиякты казак когамына назар аударып, оны тунгыш зертте- гендердщ 61 р| Ы. Алтынсарин болды. 2
. Ыбырай Алтыпсариннщ елеуметпк кезкарастары Элеуметок тужырымдаманы дамытуда зор улеа бар 1р1 тулгалардын б1р1 Ыбырай (ИбраНим) Алтынсарин ( 1841
— 1889
) болды. Тарихи даму денгей! феодалдык-рулык сатыны сакгаган казак когамын мейлшше женк бшетш ол: »Осы дарынды, акыл иеа мол халыкка каз1р, кеиикпей турып рухани жене когамдык даму жолына тусепн дурыс ба гыт беру, капай дегенмен, аса кажет болып отыр»2, — деп, казактардын неге муктаж болып отырганын дел тауып жазды. Ыбырай Алтынсарин осы М1ндеттерд1 дурыс шешу аркылы гана казак когамынын еркението елдер катарына косылатынына кемш сенш. Осымен байланысты казак- 1
Валиханов Ч. Ч. Собр. соч.: В 5-т. Т. 4. Алма-Ата: Главная редакция Казахс
кой советской энциклопедии, 1984. С. 95.
1 Алтынсарин Ы. Таза булак. Алматы, 1988. 159-6.
81
180-6
тарга бшм беруш кол га алатын манызды шаралардын бфше, дамудын непзп куралына балады. Бшмфздактщ етек алуынан казак когамын на- дандык жайлап отырганын айта келш, журтты бшм алуга шакырды. Сондыктан да ол езшщ жиырма бес жылдык омхрш жетюншектерге бшм беруге арнады. Ы. Алтынсарин жергйшсп жерлерден мектеп ашу кпмен айналысады, казак балаларына арнап окулыктар, оку куралдарын жэне эдютемелж
