жалгастырган. Эрине, буган карап би болу б1рынгай тукым куалайтын мурагерл^к кубылыс екен деген ой тумауы керек. взш ш талантымен халык арасынан талай белпл! билер шыкты. Орта жуздеп калын каржас 1шшен шыккан Шорман 13
жасында, Есет Квттбарулы 20
жасында халыкты ауэына 1
Валиханов Ч. Ч. Собр. соч.:
В 5
т.
Т. 4.
Алма-Ата: Главная редакция Казахс
кой советской энциклопедии, 1984. С.
95
. 80
караткан би атанган. Жогарыда аталган объективтж себептер билер со- тынын казак когамында одан ер1 ез функцияларын аткаруга тикгппн тужырымдайды. Билер сотынын сакталуын Шокан халыктын езж-ез1 баскаруынын манызды буыны деп карай отырып, патша еюмет! XIX гасырдын 60
-жыл- дарында казактардын муддесше сейкестеншршген елкеш баскару жуйесш орнатады деп куткен ед1. Алайда, онын ум т орындалмады. Бюрократия- лык баскару жуйеа калыптасып, елдщ жагдайын ауырлатып Ж1берд1. Осыган байланысты Шокан езшщ тел енбектершде бюрократиялык бас- карудын алуан турл1 жымыскы едгстерш колданып, казак халкын ауыр зардаптарга соктырган патша еюмшййпнен казактардын езш-ез! баска- руын тал ап етедо1. Халыктын езш-ез1 баскаруын Шокан едщ демокра- тияландырудын манызды принцип! ретшде зерделедг Баскарудын осы жуйесше етудщ жолдарын да карастырды. Алайда, буратана халыктарды билеп-твстеп турган патша ук1мет< ушш Шоканнын усыныстары тжмаз ед1. Сондыктан оларды мойындагысы келмедг Шоканнын элеуметтанулык кезкарастары О. Конт, Г. Спенсер, т.б. Батые елеуметтанушыларынын ой-пшрлер1мен уксас. Шокан олардын