Кұралы. Орал: М.Өтемісов атындағы БҚм у бак, ж эне баспа орталығы, 2007


С елагенеллалар катары - Selaginellales



Pdf көрінісі
бет36/87
Дата24.01.2023
өлшемі3,47 Mb.
#166222
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   87
Байланысты:
сімдіктер систематикасы О у ралы

С елагенеллалар катары - Selaginellales
Селагенелалардың негізгі ерекшелігі эртүрлі споралылығы. Бір туыс 
селагенелла (Selaginella) 700 
түрі белгілі. Тропикалык аудандарда кездесетін 
лианалардың үзындығы 18 метр. ТМ Д елдерінін орман зонасында 8 түрі 
таралған.
Дене мөлшері 1 мм-ден 10 см-ге дейін шөптесін өсімдіктер. Сабағы 
өрмелегіш, жабысқак, жатаған. Селагинелла 
көпжылдык, шөптесін өсімдік, 
сырткы пішіні плаунға үксас.
Селагенелалардың ерекшелігі: ризофорлары болады. Ризофор - сабактагы 
жерге бағытталған 
жапырақсыз өсінділер, олардан косалкы тамырлар өсіп 
жетіледі.
Спорофилдер негізінде өсінді -тілш елер болады. Әртүрліспоралы. А талық 
гаметофит 2 клеткадан тұрады, аналык гаметафит көп клеткалы.
Сабактың жоғарғы ұш ында споралы масақтар пайда болады. Оның 
спорофильді 
өсінде 
споралары 
орналасады. 
Плауннан 
ерекшелігі: 
бір 
спорангияда - микроспорангияларда көптеген ұсак микроспоралар, ал баска 
спорангияларда - мегаспорангияларда тек 4 ірі мегаспоралар түзіледі. Микро- 
жэне мегаспоралар масақта әртүрлі орналасады. Көбіне микроспоралар 
масақтың жоғарғы бөлігінде, мегаспоралар төменгі бөлігінде, 
немесе 
микроспоралар масактың бір жағында, мегаспоралар екінші жағында, 
кейде 
олар ретсіз де орналасады.
М икроспоралар ш ашылады, 
редукиияланып, одан 
2 клеткалы 
аталык 
өскінше өседі. М егаспоралар кабықшасынан айырылмай, көпклеткалы аналык 
өскіншеге айналады. Аналык өскіншеде архегониялар түзіледі. Сулы орта
37


болған ж ағдайда ұрыктану процесі жүріп, ұрык пайда болады. кейін одан 
селагинелла дамиды.
Практикалык манызы жок.
Л епидодендралар қатары — Lepidodendrales
Лепидодендралар түгелімен өліп біткен өсімдіктер. Таскөмір дэуірінде 
шарыктап дамып, пермь дэуірінін басы мен соны нда еліп біткен. Биіктігі 
30- 
40 м, диаметрі 1м биік ағаштар. Сырткы пішіні пальмаға үксас. Сабактары 
дихотомиялы бүтактанған. Негізгі өкілдері: лепидодендрон жэне сигилерия.
Л епидодендралардың кейбір өкілдерінде түкы м ға үксас бүрі болған, бірак 
олардын тез жойылып кетуіне байланысты 
кэдімгі тұкы м түзілмеген. 
Сабағынын 10% - өткізгіш ұлпа, ал 90% - кабық бөлігі алып жаткан. 
Сондыктанда олар тез өліп біткен. Теңспоралылар да, әртүрліспоралылары да 
болған.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   87




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет