Қүлпынай туысы - Fragaria.
Бүл көпжылдык шөптесін өсімдіктер. 50
түрі белгілі (жабайы жэне мәдени). Қазакстанда бірнеше түрлері бар.
Қаттабан туысы - Potentiea
жабайы өсетін, көпжылдык өсімдік. Сары
түсті гүлдері бар, жемісі түкымша. Сабағы көтеріңкі, өрмелегіш. жатаған.
Кәдімгі казтабан, күмісжапырақты казтабан жэне т.б. түрлері бар.
Алмалар тукымдас тармағы- Pomoideae (Maloideae)
Алма туысы
-
Malus
- 300 - дей мәдени жэне 9 жабайы түрі кездеседі.
Бүл коңыржай белдеуде кенінен тараған туыс. Таулы аймактарда жабайы
түрлері, ал орман зонасында мәдени түрлері өседі. Бұл коңыржай белдеудін ен
манызды ж емісті ағашы, Батыс Қазакстан облысында жабайы түрлері өте сирек
кездеседі (Борлы таулар, Карагаш жэне т.б. аймактарда). Алманың отаны
оңтүстік шығыс Азия.
Тірш ілік формалары ағаштар мен бұталар. Ж апарыктары жай, кезектесіп
орналаскан. Гүлдері актиноморфты, ірі, тостағанша жапыракшалары 4-5,
күлтежапыракшалары - 5, тозаңкаптары көп, аналығы біреу (2 немесе 5
бірікпеген жемісжапыракш аларынан түрады). Ж атыны төмен орналаскан. И.В.
Мичурин 60 - к а ж уы қ алма іріктемелерін шығарған, оларға - антоновка,
аппорт, боровинка, бельфлер- китайка, шафран пепині, т.б. жатады.
Алмұрт туысы-Pyrus
- 5 мың түрі белгілі.
Ж абайы түрлері Кавказ
тауларында, Қиыр Ш ығыста, сирек орман зонасында кездеседі. Жемісі -
алмұрт. Ең кең таралған өкілдері - кэдімгі алмүрт,
Шетен туысы — Sorbus.
Қоңыржай белдеудің орман жиектерінде
таралган, 80 - дей түрі белгілі. Гуддері ак түсті, хош иісті. Жемістерін
к улинарияда, тағамдар жасауда кеңінен пайдаланады.
Долана туысы — Crataegus.
Буталар немесе аласа ағаштар, жабайы
түрлері кездеседі,
сэндік максатта өсіріледі, Ж айык өзенінін анғарында
Қазақстанның Қызыл Кітабына енген Crataes am gbigua кездеседі.
Достарыңызбен бөлісу: |
