гүлдері бар. Орман, орманды дала аймактарында таралған. БҚО - жасыл
кітабына енгізілген.
Көкнәрлер катары - Papaverales
Негізгі тіршілік формалары шөптесін өсімдіктер. жартылай бүталар.
бұталар да кездеседі. Гүлдері косжынысты ірі. жемісі - кауашак.
Көкнәрлар түкымдасы - Papaveraceae
Дүние жүзінде 250 түрі, 26 туысы, БҚО-да 9 түрі. 6 туысы белгілі.
Көкнәрлар түқымдасы
Еуразияда жэне Солтүстік Америкада кездеседі.
Австралия жэне Онтүстік Америкада кездеспейді. Ш өптесін біржылдык жэне
екіжылдық өсімдіктер. Ж апырактары жай, кезектесіп орналаскан.
Ішінде сутті
шырындар жиналатын капш ык тэрізді клеткалармен бунакты шайыр жолдары
болады. Гүлдері -
актиноморфты, зигоморфтылары сирек. Түрі де. түсі де
әртурлі болады. Тостаған жапыракшалары 2, сирек 3, ал күлтежапыракшалары
4, сирек 6 болады, 8-12 күлтежапыракшалы түрлері де кездеседі, тозаңкаптары
көп, бірікпеген,
аналык жатыны бір, екі немесе одан да көп жеміс
жапыракшаларынан (22 жеміс жапыракшасы) түрады. Аналык жатыны биік
орналаскан.
Жемісі - кұрғак, корапша жеміс. Көбінесе көкнэрлар туқымдасын
кұрамында
алкалоидтар
(морфин,
наркотин,
папаверин,
пантопон)
болғандыктан медицинада ұйкышакырғыш жэне тыныштандырғыштар ретінде
кеңінен колданады.
Көкнәр туысы - Papaver.
120 түрі белгілі. Гулдері - актиноморфты.
Тостағанжапыракш алары 4, тез түсіп калады. Күлтежапыракшалары
- 4.
тозаңкаптары көп, аналык жатыны біреу. Ж емісі - кауашак.
Апиын көкнәрі -
Papaver somniferum .
Біржылдык шөптесін өсімдік. М эдени түр ретінде
танымал, биіктігі 1 м. Гүлдерінің түсі эртүрлі. Өте кұнды май алынатын жэне
емдік қасиеті бар өсімдік.
Тукымынан май алады, онын кұрамында 40-55% май
болады. Тағамдык өсімдік (өте тэтті) ретінде кондитерлік өнеркэсіпте.
техникалык дакыл ретінде де (сыр, бояулар жасау уш ін) пайдаланылады.
Майлы түрлері Украина, Татарстанда кездеседі. Емдік касиеті бар апиын
көкнәр өсіріледі («опос» - грек тілінен аударғанда шырын).
Қытай, Үндістан.
Афганистан, Кыргызстан, Казакстанның
Достарыңызбен бөлісу: