Қызылша туысы - Beta. 13
жабайы жэне мэдени түрлері бар. Ж абайы
түрлері Алдынғы Азияда, Иранда, Кіші Азияда, Кавказ елдерінде, Ж ерорта
теңіз жағалауында таралған.
Кәдімгі
кызылша (D.vulqaris)
екі жы лдық өсімдік.
Бірінші жылы
тамыржеміс
жэне
жертаған
жапырактар
дамиды,
ал
екінші
жылы
тамыржемістен сабак, оның басында гүлшоғыры түзіледі. Қызылшаны кант алу
үшін, көкөніс жэне мал азығы ретінде өсіреді.
Қант кызылшасы XVIII ғасырдың аягынан бастап танымал болды. 1800
жылы Ресейде алғашкы кант зауыты салынды (Тула облысында). Алғашкы
іріктемелерінің кұрамында 5-6% сахароза болды, ал қазіргі іріктемелер
кұрамындагы сахароза 18-20 %- дан астам. Ең көп кызылш а өсірілетін аудан -
Украина, сонымен катар Дон бойы, Кавказ, Орталык Азия, Қиыр Ш ығыс
аудандары, Қазақстанда - оңтүстік аймақта өсіріледі. Қызылшаның мал азык
ретінде де маңызы зор.
Алабүта туысы - Chenopodium
250 түрі белгілі, Қазақстанда - 20 түрі,
кездеседі. Ш өптесін өсімдік, сирек бұталар. Түқымы ақуызға, крахмалға жэне
майға бай. А ш тық жылдары Ак алабұтаны тамакка пайдаланды. Құрғак,
топырағы тұзды аймактарда мал азығы ретінде кұнды өсімдік.
Соран туысы - Salsola
біржылдық, көпжылдық шөптесін өсімдік, жартылай
бұталар жэне бұталар. Түзды топыракты шел жэне шөлейіттерде, сорларда
таралған - галофиттер. Құм токтаткыш түрлері д а бар: Рихтер сораңы, курай,
каңбак, бүйірген, черкез, бор бұйырғыны. Құнды азы қты қтүр - изен.
Сексеуіл туысы - Haloxylon.
Шөлді аймакта өсетін
кабыршакты,
жапыраксыз ағаштар( биіктігі -4-5 м). Ж апырақш алар тек жас өркендерінде
ғана болады. Сүрегі
тығыз, судан ауыр, жаксы жанады.
Қаракұм,
Қы зылкүмдарда
ак сексеуіл ,
Қазакстанның онтүстігінде жэне Орталык
А зияда кара сексеуіл
ну орман түзеді. Отын ретінде ж эне
күм
токтатуда
маңызды.
Солтүстік Каспийде кездесетін сирек түрлері : A nabasis cretacea,
Silene suffrutesns, Sueda dendroides .
Достарыңызбен бөлісу: |
