Кұралы. Орал: М.Өтемісов атындағы БҚм у бак, ж эне баспа орталығы, 2007



Pdf көрінісі
бет83/87
Дата24.01.2023
өлшемі3,47 Mb.
#166222
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   87
Байланысты:
сімдіктер систематикасы О у ралы

Бидай туысы (Triticum) 
әлемдік маңызы бар дақыл. Ә сіресе, катты бидай 
мен жұмсак бидайдың практикалык маңызы зор. Қатты бидайдын отаны - 
Абессиния, ал жұмсак бидайдын отаны - Кавказ, таяу Азия. Қазіргі кезде 
М ироновка-88 іріктемесі алынды (әр гектардан 250 центнер өнім алынады!). 
Бул іріктемені шығарған академик Ремеслоның нүскауынша жаксы күтім, 
дұрыс өндеу барысында мол өнім алуға болатыны дәлелденді. Сонымен бірге, 
академик Лукьяненко сурып гаған «Безостая - 1 » іріктемесі де мол өнім береді.
Күріш туысы (Oryza) 
Отаны - Үндістан. М эдени біржылдык дакыл, 
жабайы түрлері көггжылдыктар. Барлық вегетациялык кезеңі су ішінде өтеді. 
Кавказ, Орта А зия, Қиыр Ш ығыста, Қазакстанда өсіріледі.
Жүгері туысы( Zea) 
Отаны - М ексика. Бул биік, шөптесін біржылдык 
өсімдік. Гүлдері дара жынысты. Тозаңкаптары бірігіп сыпырткы 
гүлшогырын
тузіп, сабақ уш ында орналасады, ал жапырақ колтықтарында аналык гүлдері - 
собык дамиды. 
Бул 
азыктык, коректік жэне техникалы қдақы л.
80


Арпа туысы ( Hordeum) 
Сыра жасау өндірісінде кеңінен колданылатын 
ш икізат болып табылады. Арпа жармасын тамакка пайдаланылады.
Сұлы туысы (Avena) 
Бул ылгал суйгіш. тағамдык дакыл, ұн алынады 
жэне сонымен катар малга азы қретінде пайдаланылады.
Қара бидай туысы (Secale) 
бір кездері бидайдын арамшөбі болған. бірак 
белгілі уакыт аралығында казіргі заманғы коршаған орта жағдайларына 
бейімделіп пайдалы түрге айналды.
Батыс Қазакстан облысында жабайы өсетін түрлер де көп. Ең маңызды 
туыс - Селеу (Stipa) (S, capillata. S. lessingiala, S. pennata, S. sareptana. S. 
Jaleskii). Келесі туыс боз шөп - Festuca. Біздің далалыкта F. valesiace кездеседі. 
ал кұмды жерлерде F.bekkeri, шалғындарда F.ovim өседі. Бойшаң дұғаш -
(Коеіегіа), жуашыкты конырбас - (Роа), еркек шөп - (Aqropyron) түрлері біздің 
ж азықтарда кездеседі. Ал шалғындыктарды: қылтанксыз арпабас - (Bromopsis 
inermis). жатаған бидайык (Elytrgia repens), коныр бастар - (Роа angustifolia. Р. 
pratens) түрлері күрайды. Қазакстанның Қызыл кітабына ауыспалы селеу (Stipa 
anomala), катты жапыракты дүғаш (Koeleria sclerophylla) енгізілген.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   87




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет