тәжірибенің техникасы мен әдістемесі.
Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1.
Қатты заттардың балқу температурасын аңықтау;
2.
Пикнометр және ареометр әдістері бойынша сұйықтықтың тығыздығын анықтау;
Мақсаты:
-
Қатты заттың балқу температурасын аңықтау әдісін меңгеру
-
Сұйықтықтың тығыздығын пикнометр және ариометр әдістері бойынша анықтауды
үйрену.
Құрал-жабдықтар мен реактивтер: балқы температурасы анықталатын зат, колба,
термометр, капилляр, қыздырғыш, пикнометр, таразы, ареометр.
Студенттердің өз бетімен орындайтын жұмыстары.
Қатты заттың балқу температурасын анықтау.
Заттың тазалығын анықтау үшін, сандық та, сапалық та әдістер қолданылады.
Сапалық жолмен заттың құрамында қандай қоспалар бар екендігі анықталса, сандық
әдіспен негізгі заттың мөлшерін анықтауға болады. Химиялық әдістермен қатар физико-
химиялық, физикалық тұрақтыларын (балқу температурасы, тығыздығы т.б.) анықтау әдісі
де қолданылады.
Химиялық таза зат тек қана белгілі бір температурада балқиды немесе қатады,
сондықтан заттың балқу температурасын біле отырып, оның тазалығы жөнінде айтуға
болады.
Заттың балқу температурасын анықтау үшін суреттегідей колба, термометр,
термометрге бекітілген балқу температурасы анықталатын зат бар капиляярдан тұратын
қондырғы жинайды.
Ол үшін ұнтақталған затты капилярдың жиегімен іліп алып, тығыз толтырылу үшін
қатты бетпен орналастырылған 50-60 см шыны түтіктің бойымен лақтырады. Капиллярдағы
заттың биіктігі 2 мм болу қажет. Затпен тығыздалған капилярды дөнгелек резеңкемен
термометрге бекітеді. Капилярдағы зат сынып бағанының ортасында тұруы керек.
Термометрді заттың балқу температурасын анықтауға арналған ыдысқа орналастырады да
электроқыздырғышта қыздырады. Қыздыру жылдамдығы 1-2
0
С болуы қажет. Заттың
балқуын бақылап отырып, бірінші тамшы пайда болған кезде температурасының
дұрыстығына көз жеткізу үшін, осы тәжірибені екінші дайындалған капиллярмен
қайталайды. Бірақ заттың қыздыру жылдамдығын 1
0
С-ға кемітіп, қыздыру температурасын
|
