С. М. Кабиева, А. Т. Туймебаева, Н. Т. Абильдина, С. У. Жунусова, Г. Л. Алишева

77 
кг. Қазіргі уақытта жеңілденген зеңбілдер түрі жасалған салмағы 7,5 кг. Зеңбілді келесі 
әдіспен жазады: екі тасымалдаушы қайысты тартып, ұстағыштан керіп тізесімен тіреп 
кернегіш шертпек шыққанша зеңбілді ашады да түзулеп жазады. Әрбір тасымалдаушы 
кернегіш құлыптарының дұрыс жабылған-дығын тексереді: тасымалдаушылар бір сәтте 
құлыпты ашып, кернегішті өздеріне қарай тартып зеңбілді ашады, аяқтарын үсіне қаратып 
аударады.
Зеңбілге мүмкіндігінше төсемше немесе мықты жапқыш салған жөн, тек жапқыштың 
бір шеті (ұзындығына) зеңбілдің үстін жауып, ал келесі шеті қасында тұруы қажет. 
Науқасты зеңбілге жатқызғаннан кейін келесі жарты жапқышпен жабамыз. Науқасты 
зеңбілден түсірген кезде жапқыш шеттерінен ұстап түсіруге ыңғайлы. Жылдың суық 
мезгілінде науқасқа бас киім кигізіп, аяқтарын жылы жабу керек. Шок жағдайындағы 
науқасты қосымша жылытуды ұмытпаған жөн (сурет 12).
Сурет 12. 
Науқастарды зеңбілмен тасымалдау: 

78 
а 
– баспалдақпен төмен түскенде; 
б - 
баспалдақпен жоғары көтерілгенде 
Зеңбілде ессіз жатқан, шок жағдайындағы, басми қанайналымы бұзылған, жедел 
миокард инфарктісімен науқастарды, сонымен қатар жүктілік асқыныстары бар жүкті 
әйелдерді (эклампсия, түсік қаупі бар болған сәтте және т.б.), сан сүйегінің жарақаты 
кезінде (сынықтар, кең көлемді жарақаттар), құрсақ қуысының ауыр хирургиялық немесе 
гинекологиялық 
аурулармен, 
бас-ми 
жарақаттарымен, 
омыртқа 
жарақат 
зақымдалуларымен тасымалдайды. 
Тасымалдау үдерісі кенеттен болатын серпілістен ерекше абайлаумен жүргізілуі тиіс. 
Тасымалдаушының аяқ алысы аздаған және тізе буынының жеңіл бүгілісімен сипатталып, 
зеңбілді горизонтальді деңгейде ұстауы қажет. 
Егер тасымалдау кезінде біреуі шаршағанды сезсе, тез арада келесі тасымалдаушыға 
хабарлауы керек, себебі шаршаған саусақтар кенеттен жазылып кетуі мүмкін. Тасымалдау 
уақытында артында келе жатқан тасымалдаушы науқастың жағдайын үнемі бақылап, халін 
сұрап отыруы керек [7, 30, 32].
Науқасты зеңбілге жатқызу үшін екі тасымалдаушы науқастың астына қолдарын 
қояды: біреуі басына және арқасына, келесісі – жамбас және тізе астына; бір сәтте көтеріп 
зеңбілге жатқызады. Баспалдақпен көтеріп және түсіргенде зеңбілдің бас және аяқ жағын 
көтеру арқылы горизонтальді деңгейін ұстап тұруы керек. Науқас қолдары тұлға бойымен 
орналасады.
Баспалдақпен төмен түсіргенде науқас аяғымен бағытталып тасымалданады. Артқы 
тасымалдаушының қолы жазылған шынтақпен, ал алдыңғы тасымалдаушы иығына салып 
тасымалдайды.
Баспалдақпен жоғары көтергенде науқасты бас жағымен бағытталған күйінде 
горизонтальді қалыпта тасымалдаймыз. Алдыңғы келе жатқан тасымалдаушының қолы 
шынтықта жазылған, ал артқы тасымалдаушы иығында орналасқан. Жедел қан жоғалтқанда 
немесе АҚҚ өте төмен жағдайда керсінше тасымалдайды.
Әртүрлі жарақаттар науқасты тасымалдауда қажетті қалыпты талап етеді, себебі 
жарақаттану әсерін азайту мақсатында
. 
Көптеген аймақтарда науқастарды тасымалдау үшін 
құралдармен жабдықтаудың стандартты хаттамасы бар, мұндай әдіспен қолдану 
науқастарды тасымалдауды ұйымдастыруды және көрсететін көмекті жақсартады (кесте 5).
Кесте 5. 
Жарақатына байланысты зардап шегушінің тасымалдау кезіндегі оптимальді қалпы 

жүктеу/скачать 3,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: