Ауыр дәрежелі ауырлық ағзаның өміріне қажетті қызметінің декомпенсациясы
науқастың өміріне қауіп төндіреді, немесе мүгедектікке алып келеді.Науқастың төсектегі
қалпы пассивті немесе мәжбүрлі, науқастың есін әртүрлі дәрежеде ауырлатуы мүмкін.
Аурудың шағымы мен симптомдары біршама айқын: шыдатпайтын ауырсыну, қайта-қайта
құсу, тыныштықта ентігу және басқа. Кейде науқас айқайлайды, көмекке шақырады, бет-
әлпеті қайғылы түрде. Барлық ауыр жағдайдағы науқастар жедел түрде ауруханаға
жатқызылады.
Аса ауыр жағдай (агонияалды) ағзаның өміріне қажетті қызметінің бірден
бұзылуымен сипатталады және тез арада қарқынды ем шаралары жүргізілмесе, науқас
бірнеше сағатта немесе минуттарда қайтыс болуы мүмкін. Науқастың есі комаға түсуі
мүмкін. Қалпы пассивті. Тыныс-алу, жүрек-тамыр және басқа жүйелер мен мүшелердің
зақымдалу симптомдары айқындалған: тыныс алудың ақаулы түрі, ұйқы артериясында
пульс әлсіз, әзер байқалады, тырысу және басқ. Реанимациялық бөлім жағдайында ем
жүргізіледі.
Терминалды (агоналды) жағдай естің толық болмауы байқалады, бұлшық еттер
босаңсыған, рефлекстері болмайды. Көздің қасаң қабығы мөлдір емес, төменгі жағы түсіп
кетеді. Ұйқы артериясында пульсібайқалынбайды, қан қысымы анықталмайды, жүрек
тондары естілмейді, бірақ электрокардиограммада миокардтың электрлік белсенділігі
тіркеледі. Әр кезде кезеңді түрде тыныс алу қозғалысы - Биот типті тыныс байқалады.
Агония бірнеше сағатқа немесе минутқа созылады.
Электрокардиограммада фибрилляция толқыны немесе изоэлектрлік сызықтың пайда
болуы және тыныстың тоқтауы, клиникалық өлімнің болғанын көрсетеді. Өлер алдында
науқаста тырысу, еріксіз несептің және нәжістің шығуы дамиды. Клиникалық өлімнің
ұзақтығы бірнеше минутқа созылады, дер уақытында жасалған реанимациялық шаралар
адамды аман сақтап қалуы мүмкін.