бірден-бір Мекемтас Мырзахметұлы «Қазақ қалай орыстандырылды?»

Мекемтас Мырзахметұлы «Қазақ қалай орыстандырылды?»
дүры с саясат 
болып табылады», - деп ресми түрде 
бекітіп беруінен кейін-ақ қазақ зиялыларын бірін- 
біріне айдап салып, жаппай қудалаудың басталғаны 
тарихтан мағлүм. Бірі ұсынып, екіншісі оны ресми 
түрде қолдауының нәтижесінде 1930-1937 жылдар 
аралығында жүз мыңнан астам қазақтың атпал аза- 
маттары жаппай атылып, көздері жойылғандықтан, 
саны алты миллионға жеткен қазақтар екі миллионға 
жетер жетпес жағдайда қалып, ез жерінде халқының 
үштен екісінен айырылды.
Қазақ ақын-жазушылары жазып, басылым көр- 
ген ұлттық рухтағы туындылары да тұтас жойылды. 
Кейде олардың атын атап, өлеңін жатқа білетіндер- 
дің өзі де халық жауы ретінде ұсталып жатты. Оны 
студенттік шақта, 1951 жылғы Қазақстандағы идео- 
логиялық күрес кезінде көзімізбен көріп, үрейленіп 
өстік емес пе? Қазақ филологиясында оқып жүрген 
кезімізде біз ата ұрпақты ң рухани мұрасынан 
мүлде бейхабар қалғанымызды кеш ұғындық. 
Олардың туындысын жасырын болса да оқып- 
білуге қазақ жазу әліппесінің латыншаға, артынша 
орысшаға ауысып кетуінен арабшаны оқуға шама- 
мыз келмеді. Голощекиннің зымиян ойы мен тілегі 
алдымыздан шықты. Өткен тарихымызды танып 
білуге ұмтылысымыз далаға кетіп, күн өткен сайын 
мәңгүрттене бердік.
Бір ғасыр ішіндегі ұрпақтар алмасуындағы 
заңдылы қ бұзылып және олардың бойындағы 
ғасырлар бойы қалыптасып, дәстүр ретінде келесі 
ұрпаққа ауысатын бүкіл салт-сана, дүниетаным, 
ұлттық рухани қазына көздері тәрізді табиғи руха- 
ни құндылықтар үзіліп, келесі ұрпақ өкілдеріне жет-

234
Қазақ қалай мәңгүрттенді?
пей қалды. Қасірет атаулының бәрі де осы руха- 
ни мүрадан қол үзуде жатыр. XX ғасыр ішінде өмір 
сүрген төрт буын үрпақтың -

жүктеу/скачать 5,42 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: