-
оочу/ -уучу /-үүчү/-өөчү
түрлөрүндө
кезигет
.
Түрк тилинде бул мүчөнүн мааниси -
an, -ıcı/-ucu
формалары аркылуу берилет.
Мисалы:
Казылчу жердин жалпы узундугун келген кишилердин санына бөлдүк да койдук
(Ө.Д.). -
Kazılıcı
yerʼin tüm uzunluğuʼn gelen kişilerin miktarıʼna böldük de oldu. Изатка бул
энеси айтуучу сыйкырдуу жомоктогу Көйкаптын өзүндөй (Ө.Д.). - Izatʼa bu annesi
söyleyen
sihirli masalʼda verilen Köykab gibi. Араба менен ара
ң жүрчү капчыгайдан темир жол алып
өтүү деген укмуш (Ө.Д.). -Arava ile anca
yüren
argidalʼan demir yol alğp ötmek harikadır.
Түрк тилинде келер чактык атоочтуктар катары
-
acak /-ecek
мүчөсүндөгү атоочтуктар
эсептелет [
Баскаков
, 1959, 110-115;
Кононов
, 1956, 251-254;
Korkmaz
, 1955, 151;
Hengirmen
,
1995, 253;
Benhür
, 1993, 25]. Ж.Тургунбаев кыргыз тилинде бул мүчөнүн мааниси -
а/-о/-й +
турган, -уучу/-оочу, -ар/-ор жана -дыгы менен келген -ган, -ар, -бас
көрсөткүчтөрү аркылуу
берилерин кеңири иликтөөгө алган [
Turganbaev,
2002, 331-353].
-
acak /-ecek
атоочтуктар келечекте аткарыла турган кыймыл-аракетти заттын белгиси
катарында көрсөтөт:
Kendine
konuşacak
birini arıyor. - Өзүнө
сүйлөшө турган
бирөөнү издеп
жатат.
Boş durulacak
günler mi? -
Бекер турчу
күндөр эмес. Benim
güvenecek
hiҫ kimsem
yok. - Менин
Достарыңызбен бөлісу: |
