РәСӘй халыҡтары телдәре диалектологияһының КӨНҮҘӘк мәСЬӘЛӘЛӘре XVIII бөтә Рәсәй фәнни конференция материалдары



Pdf көрінісі
бет193/200
Дата18.04.2023
өлшемі2,67 Mb.
#174842
1   ...   189   190   191   192   193   194   195   196   ...   200
Байланысты:
Dialectology-2018

таланып жатар
 алым жок (Т.К.). - Namangenʼe gidip, Bolot han iҫin, sirvisinege ve
hirelere 
yağma edilecek
 halim yok.
-бас (< ба+с)
мунун ичинен
-
ба
мүчөсү - этиштин тангыч мүчөсү; -
с
- келер чак
атоочтугунун оң формасынын өзгөргөн түрү).
 
формасындагы нагыз атоочтуктар 
-ар
формасынын терс маанилерин билдирет. -
бас/-бес/-бос/-бөс, -пас /-пес /-пос /-пөс
түрлөрүндө келет. Бул мүчөнүн мааниси түрк тилинде -
an, -maz
атоочтуктары, айрым
учурларда терс формасын кабыл алып колдонулган -
dºk
атоочтугу аркылуу берилет. Мисалы:
Ар дайым 
суукка тоңдурбас, ысыкка күйгүзбөс
 кийим бычкан киши эле (Т.С.). - Her zaman
soğuğʼa dondurmayan, sıcağʼa yakmayan
elbise biҫen kişiydi Бул аска дале турат, дале
жапжаш, Кыргыздын
өлбөс-өчпөс
жүрөгүндөй. - Bu kaya hala duruyor, hala Kırgızlarʼın
ölmeyen sönmeyen
kalbı gibi genҫtir. Менмин ошол алп Манастын тукуму, ташкындарды,
тайфундарды 
тоготпос
 ошол Манастын тукуму. - Bu kahraman Manasʼın selleri, fırtınaları
umutsamayan
nesli benim. - Өлүм парз го, өкүмүнө көнөрмүн, Кез жеткенде
келбес
жайга
жөнөрмүн. - Ölüm farzdır, fermanını Kabul ederim, sıra gelince geri 
dönülmez
 bir yere giderim.
-оочу/ -уучу
формасындагы атоочтуктар тутуму боюнча татаал форма болуп эсептелет.
Ал кыймыл атоочтукту уюштуруучу -
оо/-уу
формасына -
чу
адат өткөн чак мүчөсүнүн
биригишинен туруп, мааниси боюнча мурда дайым болгон же келечекте аткарылуучу
кыймыл-аракетти заттын белгиси катарында көрсөтөт. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   189   190   191   192   193   194   195   196   ...   200




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет