РәСӘй халыҡтары телдәре диалектологияһының КӨНҮҘӘк мәСЬӘЛӘЛӘре XVIII бөтә Рәсәй фәнни конференция материалдары



Pdf көрінісі
бет191/200
Дата18.04.2023
өлшемі2,67 Mb.
#174842
1   ...   187   188   189   190   191   192   193   194   ...   200
Байланысты:
Dialectology-2018

henüz eti dolmayan yara iziye
batırıldı. Эки кабат
кызыл кирпичтен салынган оорукананын имаратынын маңдайындагы
карый элек
бактын
ичинен Мейилкан чыга калды (М.Б.). - Iki kat kırmızı tuğla ile kurulan hastahane binasıʼnın
karşısında 
henüz karımayan 
bahҫe iҫinen Meyilkan ҫıktı.
Келер чактык атоочтуктар - Gelecek zaman sɪfat fiiller.
Кыргыз тилиндеги келер чактык маанини туюндуруучу атоочтуктарга 
-
ар/ -бас, -оочу/ -
уучу, -а,-у -й + элек
 
формалары кирет [
Давлетов, Кудайбергенов, 1980,
179-185;
Хидирова
,
2006, 38-39].
-ар /-ер/ -ор /-өр формасындагы атоочтуктардын мааниси
түрк тилинде -acak
формасындагы келер чактык атоочтуктар аркылуу берилет. 
-ар
мүчөсүндөгү атоочтуктар эки
түрдүү кыймыл-аракетти заттын белгиси катарында көрсөтөт: 1) келечекте иштелүүгө тийиш
болгон кыймыл-аракетти заттын белгиси катары көрсөтөт. Мисалы:
Кыз
барар
 
 
жерине
ыйлап барат (Макал). - Kız 
varacak
 yerine ağlaya varır. Артымда 
калар
 бала бар («Манас»). -
Artımda
kalacak
ҫocuğum var. Эй, биздин
көлөкөлөр
алтын чынарыбыз. - O, bizim
gölgeleyecek 
altın ҫınarımız; 
2) Белгилүү бир убакка тиешеси жок, затка жалпы эле мүнөздүү
болгон кыймыл-аракетти билдирет, -
ар/-ер
формасынын бул мааниси көбүнчө макал-
лакаптарга, фразеологиялык туруктуу сөз айкаштарына мүнөздүү:
Ыйлар
 
 
бала атасынын
сакалы менен ойнойт.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   187   188   189   190   191   192   193   194   ...   200




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет