70
Жоғары температураларда бұл еркіндік дәрежесіне тербелмелі
қозғалыстың бұл еркіндік дәрежесі қосылады.
Бір атомды газ үш бағытта ілгерілемелі қозғала алады.
Сондықтан бір
атомды газдың еркіндік дәрежесі
-ке тең.
Екі атомды газ үш бағытта ілгерілемелі және екі бағытта айналмалы
қозғала алады (сурет). Сондықтан екі атомды газдың еркіндік дәрежесі
-ке
тең болады.
2-атомды газ үшін 3-атомды газ үшін
Үш атомды газ үш бағытта ілгерлемелі және үш бағытта айналмалы
қозғала алады Сондықтан үш атомды
газдың еркіндік дәрежесі
-ға тең
болады.
71
2.6 Максвелл таралуы
Ағылшын ғалымы Максвелл газ молекулаларының жылдамдық бойынша
таралып орналасуын анықтайтын заңды ашты. Бұл заңдылық Максвелл таралуы
деп аталды. Максвелл ықтималдық теориясы мен математикалық статистика
заңдылықтарын пайдалана отырып таралу функциясын алды.
Таралу
функциясы
- дегеніміз жылдамдықтары модулі
интервалы арасында жататын газ молекулаларының үлесі болып табылады.
-функциясы
газ молекулаларының жылдамдықтар бойынша
таралып орналасу функциясы деп аталады. Ӛз
кезегінде
молекулалардың жылдамдықтарының модульдері және
аралығында
жату ықтималдылығын анықтайды.
мұндағы:
-таралу тығыздығы,
.
Жылдамдықтары
-ден
-ге дейінгі аралықта жататын молекулалар
саны:
Газ молекулаларының жылдамдықтар бойынша
таралу графигі келесі
суретте кӛрсетілген.
72
мұндағы: Т
1
<Т
2
.
Газ температурасы артқан сайын графиктің максимумы үлкен
жылдамдықтар жағына ығысады. Сондықтан газдарды қыздырғанда аз
жылдамдықпен қозғалатын молекулалардың үлесі азаяды, ал үлкен
жылдамдықпен қозғалатын молекулалардың үлесі артады.
Газдағы кӛпшілік молекулалар ықтимал жылдамдықтай жылдамдықпен
қозғалады.
.
Молекулалардың орташа жылдамдығы -
.
Молекулалардың орташа квадраттық жылдамдығы -
Яғни осы формулалардан
болатыны кӛрінеді.
Достарыңызбен бөлісу: