Абылайдың тұсында басқа мемлекеттер қазақты халық деп танын.
ПО
_________ А санбай А С Ң А Р О В
Үлы Тұранның Ү лдары
111
құрметтей бастады. Абылай есімі ғасырдан ғасырға ұласып, ел есінде мәңгі
қалатыны сө зсіз. Өйткені, оның бұдан екі ғасыр бұрын алға тартқан ел
бірлігі идеясы, мақсат-ойы бүгінгі заманда да маңызды әрі мәнді.
Абылай хан — қазақ халқының өткендегі тарихында өшпес елеулі із қал-
дырған аса ірі тұлға. Дара тұлға халықтың құзырлы менш ігі емес: ал,
ақиқатында ел басына күн туған шақта жеке тұлға халық ішінен, суырылып,
дараланып шығады да, тарихи оқиғалар барысында қалыптасады. Оған, Эри
не, тек ішкі ғана емес, сыртқы жағдайлардың да үлкен әсері бар. М әселен,
Абылай хан алғаш жоңғарлармен шайқаста қолбасшы ретінде қалың елдің
қамы болды. Сосын Бұқар жыраудың Ресейм ен соғыспа деген ағалык
ақылын тындап, оны халық үні деп түсінді. Көпті көрген көне көз, 93 жас-
тағы дана қарт Бұқар жыраудың сүйегіңді сырқыратар сынына көніп,
кеңесіне ақыл тоқтатқан Абылайдай артық туған хан бар ма екен!?.
Жоғарыда берілген Абылай тегінің көрнекі үлгісінде Абылай хан Шыңғ-
ыстың он алтыншы ұрпағы. Былайша айтқанда, Орта Азиядағы ханның бәрі
— Шыңғыстың әулет-көшеті, үрім-бұтағы. Бәрімізге белгілі, Шыңғыс хан-
ның тұқымдарынан шыққандар өз замандарында атақты адамдар болды.
М әселен, Араб әлемін Шыңғыс ханның немересі Хулагу мен ұрпақтары,
Қытайды тағы бір немересі Құбылай, славяндарды—Батыйдың ұрпағы би-
леп, төстеді.
Абылайдың азаматтық қадір-қасиеті мол болған. Сондықтан оны казак-
тын; әр ж үзін ен “қалың елдің ары”, “жау-дұш панның к әр і” болған қас
батырлар Б өгенбай, Қабанбай, Наурызбай, Райымбек, Ө теген, С әм ен,
Достарыңызбен бөлісу: |
