Асанбаи асқаров үлы түраннын үлдары «НҮрлы әлем»


сты қағидасы — Қытайға қарсы тұру болатын. Бұл стратегияны ж үзеге



Pdf көрінісі
бет20/299
Дата19.08.2023
өлшемі27,11 Mb.
#179883
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   299
Байланысты:
ҰЛЫ ТҰРАННЫҢ ҰЛДАРЫ

сты қағидасы — Қытайға қарсы тұру болатын. Бұл стратегияны ж үзеге
асыра білген үш ұлы түлға: Білге хан, Күлтегін және Тоныкөк еді.
Сонымен, түркілердің басты бағдары жеңістен жеңіске жете отырып, өз
жауын бейбітшілік бітімге қол қойдыруға мәжбүр ету болды. Өйткені импе-
рияның ірге бекітуі үшін бейбіт к езең өте қажет-түғын. Қаған ханның
тұсында жас мемлекеттің қабырғасын қайыстырған үздіксіз соғыстар көп
болған-ды. Сондықтан да, бұл жолы данышпан әрі көреген Білге хан, шебер
саясаткер Күлтегін ж ән е озық ойлы ф и лософ Тоныкөк үш еуі бірігіп ,
бейбітшілік үшін күресті. Жас түркі империясы бейбіт өмірді аңсады.
Бейбітш ілік елдің тұрмысын жақсартып, экономикасын көтеру үш ін,
мемлекеттік құрылымды жетілдіру үшін аса қажет еді.
И ә, олар бейбіт өмірді тіледі. Өйткені жас империя өзінен әлдеқайда
үлкен, ежелгі мемлекеттердің қоршауында тұрды. Олардың әскери де, эко-
номикалық та күш-қуаты бұлардан әлдеқайда жоғары болатын. Олар
күткен бейбіт заман да келді. Үлы далада тыныштық орнады. Бұл мосслені
шешуде Білге ханның данышпандығы айқын сезілді. Одан Күлтегін мен То-
ныкөк те тыс қалған ж оқ. Бүл үлы үш тұлғаыың алғашқы максагы
қағанатты қалпына келтіріп, Таң империясын ыдыратуға күш саду еді. С о­
нымен бірге қытай династиясының құрамында жүрген түрлі таппадарын
қайтадан өз жақтарына шығарып аду болатын.
Сонымен, бүл саясаттың көздегені тым алыста жатқан. Ең басты ар м ан -


Үлы Тұранның Ү лдары
19
Түркі империясын Қытай мен Византияның деңгейіндегі қуатты мемдекет-
ке айнаддыру еді. Көптеген ғадымдар Қытай империясы әу бастан біртұтас,
хадқы да біртекті бодып еді деп ойдайды. Жоқ. Бұд — қате пікір. Қытай ұдты


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   299




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет