Сыни ойлау 1. Жеке басыңыздағы қиы нш ы лы қтарды ң қай-
сысын жалпыға ортақ мәселе ретінде қарас-
тыруға болады? Мәселеге бұлай басқаша
римент мінез-құлықты жасанды жағдайда
зерттейді және адамдар эксперимент кезін-
де өздерін басқаша ұстауы мүмкін. Сонымен
қатар эксперимент кейде субъектілерге зиян
келтіруі ықтимал.
10. Сауалнама барысында көп адамға стандарт-
ты сұрақтар қойылады. Бұл әдіс кездейсоқ
үлгілерді пайдалана отырып құбылыстың та-
ралуын, ондағы трендтер мен дифференциал-
ды (ағымдар мен жіктелуді) сигіаттау үшін
пайдалы. Бірақ адам мінез-құлқының контек
с т талдауда, себеп-салдарлық қатынастарды
анықтауда нәтиже бермейді.
11. Қатыса отырып бақылау әдісі - аз адамды
бақылау немесе олармен тереңдетілген сұх-
бат жүргізу тәсілі. Бұл - адамдардың өзара
қарым-қатынасы және оның субъективті
мән-мағынасы туралы шағын детальдар жи-
науға болатын тамаша әдіс. Алайда ол жалпы
қоғам өкілдерінің арасында емес, шағын топ
ішінде жүргізіледі және жалғыз ғана зерттеу-
шінің пайымдауына сүйенеді.
12. Қазіргі я тарихи жазба құжаттарды тал-
дау әдісін контент талдау дейміз. Оның ар-
тықшылығы - зерттеу қымбат емес және зерт-
теуші деректерді өз бетініпе өзгерте алмайды.
Дегенмен мұнда тек қолда бар құжаттарды
ғана пайдалануға болады және зергтеушінің
жеке пайымдарына ғана негізделеді.
13. Әлеуметтанушылар зерттеулерін көбіне мем-
лекеттік органдардан, коммерциялық емес
ұйымдардан және басқа дерек көздерінен
алынған статистикаға негіздейді. Бұл арзан
әдіс өткенді де, қазіргі кезді де зерттеуге мүм-
кіндік береді, бірақ мұны тек қажетті дерек-
тер болған кезде ғана пайдалануға болады.
14. Көптеген әлеуметтанушылар академиялық
ортада сабақ беріп, зерттеу жүргізеді. Солай
бола тұра үкіметте, коммерциялық емес ұй-
ымдар мен бизнес саласында жүмыс істеп,
зерттеу нәтижелерін қолданып жүргендер
саны көбейіп келеді. Көптеген әлеуметтану-
шылар өз еңбектерін ғалым ретінде бағала-
май жүр, сондықтан біразы мемлекеттік
қызметке барып, әлеуметтік өзгеріске бағыт-
талған ұйымдарда, сот ісгерінде сарапшы куә-
гер ретінде жұмыс істейді және т.б.
қарау сіз тапқан шешімдердің сипатын өз-
герте ме?
2. Ерлер мен әйелдерге қоғам артатын сенімді