Сабақтың мақсаты: хордалылар типін сипаттап, 7 класты біріктіретін ортақ белгілермен танысу. Хордалылар типін жіктеу



Pdf көрінісі
бет20/92
Дата10.10.2023
өлшемі0,8 Mb.
#184506
түріСабақ
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   92
Байланысты:
Лекция ОЗ 509 23-24

шеміршекті балықтар
және 
сүйекті балықтар
) жіктеледі. 
Балықтардың шеміршекті және сүйекті балықтар деп жеке 2 класқа бөлінуі олардың сыртқы 
және ішкі құрылысында көптеген айырмашылықтардың бар екендігін көрсетеді. 
Шеміршекті және сүйекті балықтардың сыртқы құрылысындағы басты айырмашылық 
белгілері: 
2-кесте 
Р/с 
Шеміршекті балықтар 
 Сүйекті балықтар 

Алға созылыңқы тұмсығы бар. Аузы 
тұмсығының астыңғы жағында көлденең 
саңылау тәрізді орналасқан 
Аузы бас бөлімінің алдыңғы шетінде орналасқан 

Денесі ұсақ бүртігі бар (плакоидты) 
қабыршақтармен қапталған 
Денесі ірі әрі жалпақ қабыршақтармен қапталған 

Желбезек саңылаулары 5-7 жұп болып, 
оның әрқайсысы сыртқа жеке ашылады 
Желбезегінің сыртында сүйекті желбезек қақпағы бар, 
желбезек саңылауы бір жұп болып сыртқа ашылады 

Жұп көкірек және құрсақ жүзбеқанаттары Жұп көкірек және құрсақ жүзбеқанаттары денесіне тік 


денесіне көлбеу бағытта орналасқан 
бағытта орналасқан 

Құйрық жүзбеқанатының үстіңгі қалағы 
үлкен, 
ал 
астыңғы 
қалағы 
кіші 
(гетероцеркальды) 
Құйрық жүзбеқанатының қалақтарының мөлшері 
бірдей (гомоцеркальды) 

Көзінің 
артқы 
тұсында 
желбезек 
саңылауларының қалдығы ретінде екі 
бүрікпе (брызгальца) тесігі бар 
Бүрікпе тесігі болмайды 
Шеміршекті және сүйекті балықтардың ішкі құрылысындағы басты айырмашылықтар: 
3-кесте 
Р/с 
Шеміршекті балықтар 
 Сүйекті балықтар 

Қаңқасы тек шеміршектен түзілген 
Қаңқасында сүйек басым 

Тоқ ішегі жуан әрі оның ішінде сілемейлі 
орамалы (спиральды) қатпарлар бар, ол 
ішектің сіңіру бетін ұлғайтады 
Аш ішегі мен тоқ ішегінің жуандығы бірдей, тоқ 
ішегінде оралмалы қатпар болмайды. Аш ішектің 
алдыңғы бөлігінде тұйық пилорикалық өскіндер 
болады. Олар ішектің сіңіру бетін ұлғайтады 

Тік ішектің ортаңғы бөлігінен іші қуысты 
әрі тұйық өскін бөлінеді. Оны ректальды 
без деп атайды, ол тұздың алмасуын 
реттейді 
Ректальды безі болмайды 

Тік ішек клоакаға ашылады. Клоака тік 
ішектің соңғы кеңейген бөлігі 
Тік ішек сыртқа жеке 
аналь тесігі
болып ашылады 

Шеміршекті желбезек доғасы 5 жұп. 
Желбезек аппараты – желбезек доғасынан 
желбезек аралық пердеде және желбезек 
шашақтарынан түзілген 
Сүйекті желбезек доғасы 4 жұп. Желбезек аппараты – 
желбезек доғасынан және желбезек шашақтарынан 
ғана түзілген, яғни желбезек аралық перде болмайды 

Ыдырау өнімдерін сыртқа шығаратын 
мүшелері клоакаға ашылады. Қуығы 
болмайды 
Ыдырау өнімдерін сыртқа шығаратын мүшелері 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   92




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет