С. В. Кожанова Жалпы иммунология
жүктеу/скачать 19,87 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы иммунология оқулық
| СД25 жоғары деңгейде болса, ИЛ-2 ісік жасушасын
кушейтеді. Сонымен қатар, СД25 катерліліктін жоғары денгейін көрсетеді, ал осы жасушалардың дакылдары ісікте бөлінуді күшейтіп, лимфоциттерге кедергі жасайды. ИЛ-2 әсерінен дерттін өсуі біркатар ісіктерде: сүт безі, ішек, жалпак жасушалы карциномада, тағы баскаларда жоғары байкалған, ал ісік жасушасы бетінде СД25 төмен денгейде болса немесе мүлдем болмаса, ИЛ-2-нің колдануы бас, мойын, асказан, бүйрек карциномасы бар аурулардын өсуін тежейді. Соңғы кезде, ісік жасушалары баска да цитокиндерді түзіп, өз бе- тінде оларға арналған рецепторларды туғыза алатындығы көрсетілген. Б р рецепторлар және оларға сай келуші цитокиндердің карым- катынасы ісік өсуіне іштен (аутокринді) де, сырттан (паракринді) де әсер етеді. Ісік жасушаларында ИЛ-2, ИЛ-10-нан баска, ИЛ-1, ИЛ-6, ИЛ-7, ИЛ-15 және тағы цитокиндер түзілуі және оларға арналған рецепторлар болуы мүмкін. 326 III Бөлім. Адаптивті иммунитет Сөйтіп, ісік пен организмнін иммунды жүйесінін күрделі катынасы көптеген біркатар факторлармен белгіленеді. ісік регрессиясы (кейін кетуі) иммундыкжүйе ісіктінтежегіштікәсерінен жоғары болып, толык дәрежеде жұмыс аткарғанда және иммунды жүйені толыктыру емінін, пәрменді иммунды жауаптын әрбір тізбегіне дәл әсерлігін көрсеткенде болуы мүмкін. ҚАТЕРЛІ ІСІКТІҢ ИММУНДЫ ДИАГНОСТИКАСЫ Қатерлі ісікті иммунды тәсілімен аныктау жолдары ісік жасуша бетіндегі калыпты жасушалардан, ерекшелігімен байланысты. Біріншіден ол ісікерекшелі антигендер, олардың кұрамында транс- плантациялық антигендер, вирус әсерлі антигендер, ракэмбриондык антигендер, онкогендер нәруыздары және тағы баскалар болады. Бұл маркерлердін ісік жасушасында болуы диагностикалык маңыз береді, себебі ісікті аныктауға көмектеседі. Онкологиялык аурулардын кан сарысуында ісікерекшелі факторлар да болады. Бұл — ерігіш ісік антигендері, антиденелер және ісік антигеніне арнайы түзілген лимфоциттер. Иммунды диагностиканың бағыты — іп чііго жағдаиында, яғни организмнен тыс (пробиркада) ісіктің өніп-өсуінде, былайша айтқанда аурудың клиникалық белгілеріне дейін, ісікті табу, атын анықтау және орналасу жерін анықтау эдістерінің пэрменді болуы. Ондай әдістер дерттін ерте кезендерін аныктауда және баска аурулардан ажырату диагностикасында өте кажетті. Бұл әдістер, сонымен катар, дерттін аскыну кезеңінде — метастаздарын аныктау үшін де керек. Жан-жактан тексеріліп, сынақтан өткен стандартты иммунологиялық әдістер көмегімен көпшілік халык арасында скрининг жүргізіп, дертке деген жоғары қауіпті топты анықтау үшін бұл әдістер өте кажет. Бірак, казір клиникада осы талаптарға сай келетін, аса кымбат емес, кен тараған иммундык диагностика әдістері шамалы. Сонымен бірге, көптеген фармакологиялык фирмалар мен ғылыми институт- тар осы әдістерді дайындауда көп іс жүргізуде. Бұл денгейде біркатар жетістіктер де жок емес. Тиімді иммунды диагностикада сезімтал- дығы жоғары изотоппен, ферменттермен немесе люминесңентті бояғыш- тармен белгіленген моноклонды антиденелер кеңірек қолданылатынын айта кету қажет. Лимфоциттер мен гранулоциттердің беткері дифференңиялаушы антигендеріне моноклонды антиденелер ісіктердің жаңа жіктелуінде 17-Тарау. Ісікке қарсы иммунитет 327 маңызды рөл атқарады, сонымен катар, ісіктердін накты түрін табуға әсер етеді (мысалы, лейкозда). Жаңа жіктеуге және соған негізделген тәсілдерге дейін лейкоз ауруын аныктау, әсіресе лимфолейкозды аныктау, өте киын жай еді. Моноклонды антиденелер көмегімен, мынадай дәлелдемелер берілген: лейкоз жасушалардын мембрана- лы антигендері калыпты гемопоэздік жасушалар даму сатысына сай келеді. Т-, В-лимфоциттер және миелоциттер, моноцитарлы жасушалар- дын әр дифференциялану сатыларына кезенерекшелі антигендер сәй- кес болатыны көрсетілген. Лейкоз жасушасынын беткері антигендері ісіктін кандай түрге жататынын көрсетеді. Бүл жасушалардың барлыгы бастаушы ісіктің антигендеріне сай келетін кезенерекшелі антиген- дермен сәйкесті болады. жүктеу/скачать 19,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|