С. В. Кожанова Жалпы иммунология
Нейтрофил Хемоаттрактантқа
жүктеу/скачать 19,87 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы иммунология оқулық
| Нейтрофил
Хемоаттрактантқа рецептор Хемох Муцин Эндотелий жасушалары Селектин н Хемокин немесе басқа хемоаттрактант Интегрин 9.1-сурет. Н ейтроф илд ер экстр ав азац и я сы : 1 — селектиннің муцинмен байла- нысуы роллингті калыптастырады; 2 — хемоаттрактанттың тиісті рецептормен байланысуы интегрин молекуласының конформациясы өзгеруін және белсенуін шакырады; 3 — интегриннің ІСАМз-мен байланысуы нейтрофилдердін эндоте- лий жасушаларына адгезиясын калыптастырады 130 II Бөлім. Туа біткен иммунитет Кабыну ошағына енген белсенген нейтрофилдер хемоаттрак- танттарга (хемокиндер, комплемент активтелуінің өнімдері — СЗа, С5а, С5Ь67, фибринопептидтер, простагландиндер мен лейкотриендер- ге және т.б.) арналған рецепторларды, Ғс-рецепторларды және компле- мент нәруыздарына арналган рецепторларды экспрессиялайды. Олар ан- тиденелермен және комплементпен опсонизанияланған патогендердін фагоцитозын белсендіреді. Белсенді нейтрофилдерде оттектін активті формалары мен азот тотығының өндірілуімен жүретін «тыныстық жарылыс» журеді. Б р косылыстар жасушаішілік бактерипидтіктен бөлек, нейтрофилдердін біріншілік және екіншілік түйіршіктерінен бөлінетін косылыстар (про- теаза, фосфолипаза, эластаза, коллагеназа) ортаға да бөлінуі мүмкін. Бұл әр турлі патогендердің бузылуымен, бір мезгілде кабынулык жауапқа сәйкес қоршаған тіндердің зақымдалуын туғызады. Жойылған жасушалар мен микроорганизмдердін сұйыктыкпен және әр түрлі нәруыздармен аккумуляциясы ірің тузілуіне алып келеді. Фагоцитоз Фагоцитоз дегеніміз — жасушаның диаметрі 1 мкм және одан жоғары болатын коршаған ортанын бөлшектерін жұту процесі. Фа- гоцитоз патогеннің немесе кез-келген басқа бөлшектің жасуша мембранасының рецепторларына бекінуі нәтижесінде жүреді. Фаго- цитоз процесін стимулдайтын рецепторларды фагоңит рецепторлары деп атайды. фагоцит рецепторлар екі топка бөлінеді: патогенді тікелей танитын рецепторлар (лектинді, соның ішінде маннозды рецептор- лар, скавенджер-рецепторлар) және жанама (тікелей емес) танитын рецепторлар (Ғс-рецепторлары, комплементке арналған рецепторлар). Бұлардың көмегімен опсонизацияланған (мысалы коллектиндермен, антиденелермен, комплементпен) объектілердін фагоцитозы белсенеді. Фагоцит рецепторлар толыгырак II бөлімнін «Туа біткен иммунитет рецепторлары және олармен танылатын молекулалы кұрылымдар» де- ген 2-тарауында көрсетілген. Фагоцитоз үдерісі фагоцит рецепторлармен белсенетін болғанымен, фагоцитоздың ингибиторлық рецепторлары да анықталған. Мысалы, ескірген эритроциттер бауырдың Купфер жасушаларымен жүзеге аса- тын фагоцитозға ұшырап, каннан жойылады. Сау эритроциттер СӘ47 нәруызы экспрессиясының аркасында фагоцитозға ұшырамайды. Бұл нәруыз макрофагтардағы арнайы $ІКР- 1а рецепторымен байланысу аркылы фагоцитозды тежейді. 9-Тарау. Туа біткен иммунитет жүйесінің жасушалары және оның қызметтері 131 Цитоплазманын сәйкес бөліктерінде фагоцит рецепторлардын көмегімен фагоциттердін активтелуі нәтижесінде актиннін полиме- ризаииялануы жүреді. Ол цитоплазмалык өсінділер — псевдоподийдін түзілуіне жағдай жасайды. Олар жұтылған материалды коршайды және фагосома түзеді. Цитоплазмада фагосома лизосомамен бірігеді және фаголизосома түзеді. Онда жұтылған объектіні корыту, яғни жүктеу/скачать 19,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|