Оқулық Алматы, 012 М. Ə. Бөлешов ƏӨЖ 614(075. 8) Ббк 51. 1я73 б 78
жүктеу/скачать 2,02 Mb. Pdf көрінісі
|
Бөлешов.2012.ҚДС.
| құрастыру кестесі
Варианттар саны 31-45 46-100 101-200 201-500 Топтар саны 6-7 8-10 11-12 13-17 2. Топтардың ауытқу интервалын, көлемін арнайы формуламен анықтау (і) і = Vmax-Vmin n – топтар саны 3. Топтардың ортасы мен шегін анықтау. 4. Зерттелетін жиынтықты топтарға бөлу. 5. Вариациялық қатарды графикалық түрде бейнелеу. Вариациялық қатарды құрғаннан кейін белгілердің (көріністің) орта деңгейін немесе орта шаманы анықтайды. Орта шама – статистикалық жиынтықтың ішіндегі белгілердің жал- пылама мінездемесі. Жиынтық құрамында ең жиі кездесетін белгінің орта шамасы – Мода (Мо) деп аталады. Медиана – вариациялық қатардың ортасында орналасқан белгінің шамасы қарапайым арифметикалық орта шама жиынтық құрамындағы варианттары бірдей жиілікте қайталанғанда есептеледі. Салмақты 77 арифметикалық орта шама (М) жиынтықтың құрамындағы варианттар əртүрлі жиілікте қайталанған жағдайда анықталады. Салмақты арифметикалық орта шаманы анықтау үшін мына- дай формуланы қолданады. М= Σ ⋅ V P n М – салмақты арифметикалық орта шама; Σ – сандар жиынтығы; V – варианттар; Р – варианттардың қайталану жиілігі; n – бақылаудың жалпы саны. Егер варианттар үлкен сандардан құралса жəне бақылау саны жүздеген немесе мыңдаған ретпен анықталса, онда салмақты арифметикалық орта шама мезеттер əдісімен жəне арнайы формуланың көмегімен есептеледі. М= + Σ • A ap i n , мұнда, А – орта шама деп қабылданған сан, көбінесе орта шама деп (Мо) – мода алынады; і – интервал (ауытқу); а – əрбір топтың орта шамадан ауытқуы; ар – ауытқудың (а) жиілікке көбейтіндісі; Σ ⋅ ap i n - барлық варианттардың орта шамадан орташа ауытқуы; Орташа шаманың мынадай қасиеттері бар: 1. Орталық жағдайда орналасады. 2. Абстракты мінездемесі бар. 3. Барлық варианттардың жиынтығының орта шамадан ауытқуы нөлге тең. Жай вариациялық қатарды құрастырып, қарапайым арифметикалық орта шаманы анықтау үшін төмендегідей тəртіп орындалады. Берілген деректердің негізінде жай вариациялық қатар құрастырылады жəне қарапайым (М) арифметикалық орта шама есептеледі. Мысалы, 9 адамның тамыр соғысының жиілігін есептегенде мына- дай нəтижелер алынды: 64, 69, 63, 74, 66, 62, 65, 73, 67. Тапсырманы орындау тəртібі: Бұл жағдайда зерттеудің бақылау саны (n<30) 30-дан кем, ал əрбір вариант бір реттен ғана кездесуіне байланысты жай вариациялық қатар жасалады. Варианттарды дəрежесіне (кему немесе ұлғаю санына) қарай орналастырғанда оның құрылымы мынадай болады. 62 63 64 65 66 67 69 73 74 78 Жалпы варианттардың қосындысы ΣV=62+63+64+65+66+67+69+73+74=603 тең болып шықты Бұл жағдайда қарапайым арифметикалық орта шаманы мынадай формуламен анықтайды: М= 603 9 ν Σ = = n зерттелген адамдардың қан тамыры орта есеппен минутына 67 рет соғады. Мұнда, М – қарапайым арифметикалық орта шама; V – варианттар; n – бақылау реті. жүктеу/скачать 2,02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|