Монография \ «санат» а л м п и мп


Tycipe  жаздайтьшы кумэнс 1 з” . Бул  арада сез енершщ адам когамындагы аса зор куат-



Pdf көрінісі
бет11/267
Дата09.11.2023
өлшемі12,37 Mb.
#190556
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   267
Байланысты:
kabdolov zeinolla soz oneri 2

Tycipe 
жаздайтьшы кумэнс
1
з” .
Бул 
арада сез енершщ адам когамындагы аса зор куат-
Kyini жатыр.
Максим Горький 
1912
жылы И.Д.Сургучевкэ жазган 
хатында “ Русьтеп ец жауапты жэне киын кызмет” — 
патшаньщ кзизмеп емес, эдебиетионщ кызмет1 екенш айта 
келш, “егер эдебиепш езш шын мэншде эдебиетппмш деп 
сезшсе, тек кдна эдебиетии калпында калуьш” талап еткен 
болатын. Ойткеш эдеби талант деген нэрсе — колдан 
жасалмайтын, езщде жок болса, езгеден кдрызга алу мумкш 
емес, жер-жаЬаннан кднша 1здегенмен таптьфмайтьш нэрсе! 
“Акьшдык окуы” деген оку да жок...
II
Эдебиет — енердщ 
6ip Typi, 
сез 
eHepi 
дедис. Ал енер 
жайлы сез козгап, сол енерд1 жасаушы шебер женшде 
ундемей отуге болмайды.
Эрине, бул — тым курдел! мэселе. Муны жан-жакты 
сез ету творчествоньщ психологиясын байыптау болып 
табылады. Ал творчествоньщ психологиясы — ез алдына 
жеке пэн (предмет). Демек, эдебиеттщ теориясы мен 
творчествоньщ психологиясын шатастырмау керек.
14


Дегенмен суреткер им, оньщ когамдык, турпаты, тулгасы 
кдндай? Талант табигаты деген не? Муны жауапсыз кщщыру 
женс1з.
Талант атаулы кдшаннан халык курмет! мен сутспенип- 
л т н е беленген. Айталык, казак халкы атам заманнан 
6epi
кдрай ел шхщде акыны мен эшшсш айрыкша кддарлеген. 
внер иесш кдсиет тутып, киел1 санаган журттар да бар. 
Айта берсек, сонау кене дуниенщ ащырт угымы суреткер 
талантын кейб1р тандаулыларга тарткдн кудайдыц сыйы деп 
бшген. “ К,удай сыйы” хакындагы угым багзы заман гана 
емес, кешнл дэу1рлерде де кеп айтылган: 
6ipeynep 
идеалис- 
тхк астармен керер кезге 
eripiK 
айтса, 
6ipeynep 
эншешн 
айшыкты сез репнде 
nenipin 
айткан. Эйтпесе, талант 
тасасында турган муншалык тылсым сыр да, сипат та жок 
екеш ешкдндай дэлел кажет етпесе керек. Сейте тура, талант 
тумыстан екенш узивд-кесшд1 жоккд шыгару да киын; 
суреткер болу ушхн адамга тума кдбшет, табиги дарын кджет 
екенш кш -им де мойындауга тшс. Эцпме сол кдбшет пен 
дарынныц калай тэрбиеленушде, кдлыптасуында жэне 
дамуында жатыр.
Акын туралы акын Кддыр Мырзалиев былай дейдГ:
Айтамыз б1здер акын деп 
Адамды шок боп маздаган.
Акынга керек акыл кеп,
Асаулык керек аздаган.
Эдем! айтылган: шок боп маздау, кеп-кеп акыл, аздаган 
асаулык,.. Булар не? Акынга кджет айрыкша сипаттар ма? 
Иэ, солай. 
EipaK 
булай тусшу аз. Осы арадагы эр угымныц 
аргы жагында эр алуан кызык купиялар жатыр. Тек соны 
тусшген адам гана акын табигатын терец тани алады.
Асылы, суреткер сипатын оньщ азаматтык рухынан, 
когамдык бтм ш ен бастаган жен.
Тума керкемдгк кдбшет кез келген 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   267




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет