Международной научно-теоретической конференции сейфуллинские чтения
жүктеу/скачать 5,38 Mb. Pdf көрінісі
|
sf16-1-1-3
| список использованной литературы
1 Постановление Правительства Республики Казахстан. Об утверждении Государ- ственной программы «Цифровой Казахстан»: утв. 12 декабря 2017 года, № 827. 2 Постановление Правительства Республики Казахстан. План мероприятий по ре- ализации Государственной программы развития агропромышленного комплекса Респу- блики Казахстан на 2017 – 2021 годы: утв. 13 марта 2017 года, № 113. 3 Веретенников А. В. BigData: анализ больших данных сегодня // Молодой ученый. — 2017. — №32. — С. 9-12. — https://moluch.ru/archive/166/45354/ 4 Boyd, D., Crawford, K. Critical Questions for Big Data.// Information, Communication & Society. - 2012. - №15 – Р. 25-30. 5 Можно ли использовать беспилотники в животноводстве? [Электронный ресурс] // Форум робототехники RoboTrends.М. – 2016. http://robotrends.ru/pub/1617/mozhno-li- ispolzovat-bespilotniki-v-zhivotnovodstve-i-veterinarii-bezu. 6 Как дроны преобразовывают сельское хозяйство: [Электронный ресурс]: Незави- симое издание RUSBASE. М., 2016. http://rb.ru/list/agriculture-drones/ 7 Puri, Vikram; Nayyar,Anand; Raja, Linesh. Agriculture drones: A modern breakthrough in precision agriculture // Journal of statistics & Management systems. – 2017. - Т. 20, №4 - Р. 507-517. 8 Саитов Р.Н. Цифровая экономика в сельском хозяйстве // Молодежный научный форум: электр. сб. ст. по мат. X междунар. студ. науч. - практ.конф. – 2018. - №9 (10). https://nauchforum.ru/archive/MNF_interdisciplinarity/9 229 мал азыҚтанДыРуДағы азыҚ сапасын баҚылап, бағалау ЖолДаРы Болекбаев Даурен, 2-курс магистранты Сабитбек Ергулан, 2-курс магистранты Ғылыми жетекшісі – Омарқожаұлы Н., а.ш.ғ.д., профессор С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті, Нұр-Сұлтан қ. Энергетиялық, құрылымдық, минералдық және дәрумендік қоректілігімен сипат- талатын азық сапасы оның биологиялық құндылығының көрсеткіші болып табылады. Жемшөп қорының кедейлігі мен азық сапасының төмен болуынан малдың ас қорытуы мен зат алмасуы бұзылып, түрлі алиментарлық, яғни ішкі сөл бездерінің қызметінің бұзылуынан туындайтын және эндемиялык, яғни жергілікті жемшөптегі биогенді эле- менттер жетіспеушілігінен туындайтын ауруларға ұшыратады. Азықтандыру сапасы нашарлап, бір, жағынан, күндік рацион құрылымында жасұнықты аумақты азықтар азайып, қышқылданған сүрлем мең құнарлы жем үлесі молайса месқарын метаболизмі бұзылушылығынан эндокриндік жүйе, бауыр, жүрек, сүйек, тоқыма мен ұлпа құрылысында дистрофнялық өзгерістер орнап, бүйректе тас бай- ланып, буында ісік пайда болады. Осыдан барып сиырлар кетоз, остеодистрофия мен бұзаулағаннан кейінгі гипокальциемияға, бордақылаудағы төл месқарын ацидозы, ал- калозы, гипомагнемия, кариес пен флуорозға және де басқа да көптеген патологиялық өзгерістерге ұшырайды. Мал өсіру және бордақылау кешендерінде мұны инсоляция мен аэрацияның жетіспеушілігі, гипокинездік секілді өндірістік технологияның салдары ұшықтыра түседі. Кешенде өсірілетін малдың зат алмасу бұзылушылығы мен ауруы алғашқыда сырт көзге білінбейтін, субклиникалык түрде өтеді де, бірінің белгілері біріне қабаттасып, ауруды асқындырып жібереді. Содан мал басның өнімділігіның азаюы мен өнім сапасыздануы- нан экономикалық шығын өседі. Етті бағыттағы мүйізді ірі қара мал шаруашылығының жемшөп қоры аумақты және құнарлы азықтардан тұратындықтан, азықтандыру рациондары жазғы тұры көкшөпке, ал қыста ірі азықтар мен жемге негізделеді. Рацион құрылымындағы осы азықтар топта- рын ас қорытуға үйлесімді мөлшерде енгізумен қатар экономикалық тұрғыдан, алдымен, құнарлы жемнің, үнемді жұмсалуын қадағалау қажет. Өйткені саланың бірінші мақсаты мол өнім, яғни сапалы сиыр етін өндіру болса, екіншіден, өндірілетін өнім бірлігінің (1 кг салмақ қосуының) өзіндік құнынына негізгі әсер етуші – азық шығынының (азық өлшемінің) аз болуы көзделеді. Өндірістік кешендерде өсірілетін мал басын көп этиологиялық алиментарлық ауру- лардан сақтандырудың басты шарты болып оларды толық құнды құнарлы азықтандыру табылады. Сонымен қатар мал өнімінің сапасына ластанып бара жатқан сыртқы орта тазалығы да күшті ықпал ететіндіктен, мал түлігінің эндемиялық ауруға шалдығушылығын геохимиялық энзоотия ретінде қарап, олардың алдын алу шараларына антропогендік биогеохимиялық агроэкожүйесін қалыптастырушы геогигиеналык, антропологиялық және медициналық мәселе тұрғысынан шешу қажет. Мұны қамтамасыз ету үшін үнемі мал азығының сапасын бақылап, азықтандыру құнарлылығын кешенді бағалап оты- ру қажет. Ол үшін азықтың азық өлшемі мен алмасу энергиясымен белгілінген жалпы энергиялық қоректілігін құрғақ заты, «шикі» және қорытылатын протеин мөлшері мен ерігіштігі, ауыспайтын амин- және май қышқылдары, жеңіл ыдырайтын көмірсулары, биогенді минералды элементтері және маңызды дәрумендерімен қоса бақылып, бағалау қажет. |