Нуржігіт Алтынбеков
Кіші жамбас қуысы шығысының (төменгі тесігінің) түзу мөлшері (шығу
конъюгатасы) құйымшақтың ұшы мен қасаға симфизінің төменгі жиегінің арасындағы
арақашықтық – 9,5 см-ге тең.
Сонымен қатар, үлкен жамбастың мөлшерлері анықталады:
distantia spinarum
–
екі жақтағы мықындық алдыңғы жоғарғы қылқандардың арақашықтығы – 25-27 см-ге
тең;
distantia cristarum
– мықын сүйектер қырларының бір-бірінен ең алыс жатқан
нүктелерінің арақашықтығы – 28-30 см;
distantia trochanterica
– оң және сол жақтағы
ортан жіліктердің үлкен ұршықтарының арақашықтығы – 30-32 см-ге тең.
Жаңа туылған нәрестелер жамбасының мықындық қырлары жоғары орналасқан,
қуысы тар, құйғыштәрізді, мүйісі нашар білінеді. Жыныстық ерекшеліктері 10-12 жаста
біліне бастайды.
Аяқтың еркін бөлігінің қосылыстары
Ұршық буыны
Ұршық буыны
, articulatio coxae,
жамбас сүйектің ұршықтық ойысы мен ортан
жілік басынан түзілген. Ұршық ойысының жиегінде –
ұршықтық ернеу, labrum
acetabulare,
орналасқан, оның ұршық ойысы тілігінің үстінен өтетін бөлігі –
ұршық
ойысының көлденең байламы, lig. transversum acetabuli,
деп аталады. Олар буынның
конгруэнттілігін арттырады.
Буын қапшығы ұршық ойысының жиегіне, ортан жіліктің алдыңғы жағында
linea
intertrochanterica
-ға, артқы жағында
crista intertrochanterica
-ның ішкі жағына бекиді.
Ортан жілік мойынының көп бөлігі буын қуысының ішінде орналасады. Ұршық
буынын: ұршық ойысының көлденең байламы, ортан жілік басының байламы, мықын-
ортан жілік, шонданай-ортан жілік, қасаға-ортан жілік байламдары және дөңгелек
аймақ бекітіп тұрады. Ұршық буынының ерекшелігі –
ортан жілік басы байламының
,
lig. capitis femoris
, болуы, ол incisura acetabuli және lig. transversum acetabuli-ден
басталып, fovea capitis femoris-ке бекиді. Байлам синовиалық қабықпен жабылған
Байламның ішінде ортан жіліктің басын қоректендіретін қан тамырлары өтеді.
Мықын-ортан жілік (Бертини) байламы, lig. iliofemorale (Bertini),
қалыңдығы 1
см-дей болатын осы буынның ең берік, мықты байламы (300 кг-ға дейінгі жүктемені
ұстайды). Оның дамуы тік жүру қызметімен тығыз байланысты – дененің артқа қарай
109
Достарыңызбен бөлісу: |