Оқулық «Білім беруді дамыту федералдық институты»

78
немесе
(3.19) 
ескергенде
: 
.
/
dt
Ldi
e
L
L
−
=
(3.20)-
дан, уақыт қазіргі моментіндегі өзіндік индукцияның 
ЭҚК
-
нің нақты бағыты таңдап алынған оң бағыттан өзгеше болуы 
мүмкін және
токтың
уақы бойынша туындысы белгісімен 
анықталатындығы шығады. Өзіндік индукцияның ЭҚК
токтың
өзгерісіне әрқашан кедергі келтіретінін (
Ленц ережесі
) оңай көруге 
болады. Индуктивтілік катушкасында шығынсыз айнымалы
ток 
болуы үшін, оның шықпаларының арасында абсолюттік мәні 
бойынша тең және уақыттың әрбір моментінде өзіндік индукция 
ЭҚК
-
нің бағыты бойынша қарама
-
қарсы болатын кернеу болуы 
қажет 
(3.23-
сурет
, 
в
): 
.
/
/
dt
d
dt
Ldi
e
u
u
L
L
L
ab
Ψ
=
−
=
−
=
=
(3.21) 
Электр тогына әрқашан да магнит өрісі ілесе жүретіндіктен,
тогы бар электротехникалық құрылғының әрбір бөлігінің
параметрі 
индуктивтілік болуы керек
. 
Сызықтық индуктивті элементі, 
өзіндік ағындық ілінісі токқа
пропорционалды болатын электротехникалық құрылғының кез
-
келген бөлігінің алмастыру схемасы
болып табылады. Оның 
параметрі ретінде 
L =
const 
индуктивтілігі қызмет атқарады
. 
Егер өзіндік ағындық іліністің
токқа
тәуелділігі сызықтық емес
болса, онда алмастыру схемасы
сызықтық емес
индуктивті 
элементтен тұрады, ол сызықтық емес
Ψ(
i
L
) 
вебер
-
амперлік 
сипаттамамен беріледі. 
3.24-
суретте сызықтық 
(
а
сызығы) және 
сызықтық емес
(
b
сызығы) индуктивті элементтердің вебер
-
амперлік сипаттамалары, сондай
-
ақ
осындай элементтердің 
алмастыру схемаларындағы шартты белгісі келтірілген
. 
Егер 
t
1 
уақыты аралығында индуктивті элементтегі
ток нөлден 
i
L1
дейін өзгеретін болса, онда элементтің магнит өрісінде (
3.23, 
в 
суретін
 
қараңыз)
: 
∫
=
1
0
1
t
L
L
м
dt
u
i
W
энергия жинақталады не
(3.21) 
ескерсек
:
∫
∫
=
Ψ
=
Ψ
1
1
0
0
1
)
(
L
i
L
L
L
L
м
di
i
L
i
d
i
W
болады, мұндағы
Ψ
1
—
 i
L
= i
L1 
ток 
кезіндегі 
өзіндік ағындық іліністің
мәні
. 
(3.22) 
3.24-
сурет

79
3.8. 
(3.22) бойынша 
i
L
ток 
кезіндегіиндуктивті элементтің магнит 
өрісінің
энергиясы, вебер
-
амперлік сипаттама мен ординат осьі
арасына бекітілген (
i
L 
ток 
кезінде сызықтық емес
индуктивті 
элементтің магнит өрісіне пропорционал
3.24-
суретте штрихталған 
аудан) сәйкес ауданға пропорционалды. 
i
L 
ток 
кезіндегі сызықтық индуктивті элементтің
 
магнит өрісінің 
энергиясы 
(3.19) ескергенде
(3.22)-
ден
2
/
2
/
2
L
L
м
i
Li
W
Ψ
=
=
 
 
 
(3.23) 
тең. Токты арттырған (азайтқан) кезде ндуктивті элементтердің 
магнит өрісінің
энергиясы артады (кемиді). Демек, индуктивті 
элементтерді энергия аккумуляторлары реінде қарастыруға болады. 

жүктеу/скачать 21,72 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: