442
бойынша олқылықтарды анықтауға және қажет болған жағдайда оқу
процесін реттеуге мүмкіндік береді.
Қашықтықтан оқыту режимінде ауызша сұрау жүргізу
мынадай
нысандарда жүргізілуі мүмкін:
1. Әңгімелесу-оқытушы мен студенттің диалогы, онда білім
алушы сұрақтарға жауап беру арқылы жаңа материалды түсінуге
келеді немесе онлайн режимінде өткенді пысықтайды.
Әңгімелесуді қашықтықтан оқытуда білімді бақылау нысаны
ретінде пайдалану кезінде:
– тақырыптың негізгі аспектілерін анықтауға бағытталған
сұрақтардың аз санын пайдалану;
– тақырыпты біртіндеп ашып, дәйекті сұрақтар қоюды қолдану;
– студенттің өзіндік белсенділігін ояту,
оны ақпарат іздеуге ын-
таландыру, қарым-қатынас дағдыларын қолдана отырып, талдау
және дәлелдер келтіру қабілетін дамыту;
– сұхбатқа мүмкіндігінше көп білім алушыларға қатысуға
мүмкіндік беру.
Бақылаудың бұл түрі сабақ аясында студенттердің барлық тобын
бағалауға, қарым-қатынас дағдыларын, берілген дәлелдерді талдау
және дәлелдеу қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді. Алайда, әр
оқушының тақырып шеңберіндегі барлық мәселелерді білуін тексеру
мүмкін емес, сондықтан бағалаудың субъективтілігі,
сонымен қатар
материалды жеткілікті терең бақылау жоқ.
2. Фронтальды сауалнама – бұл онлайн немесе офлайн режимінде
оқу материалын меңгеру деңгейін тексеруге бағытталған сабақтағы
бақылау сауалнамасы. Бұл жағдайда, әдетте, мұғалім барлық студент-
тер тобына сұрақ қояды.
Фронтальды сауалнаманы қашықтықтан оқыту кезінде пайдалану
қажет:
– тапсырмаларды нақты және анық беру;
– тақырыпты біртіндеп ашып, дәйекті сұрақтар қоюды қолдану;
– студенттердің жауаптарын берілген тақырып аясында ғана
қолдау;
– әр түрлі студенттерді бір сұрақтың жауабына қосу және бірдей
жауаптарға жол бермеу;
– жауаптардың қорытындысын шығару.
Фронтальды сауалнама көптеген студенттердің үй тапсырмасының
орындалуын, олардың негізгі тұжырымдамаларының қалыптасуын,
жаңа білімді игеруге дайындығын тексеруге мүмкіндік береді,
443
қысқа
және толық, құрылымдалған жауап беру қабілетін дамытады,
студенттердің назарын маңызды сұрақтарға аударуға және мәселені
тереңірек зерттеуге көмектеседі. Алайда, сауалнаманың бұл түрі
студенттердің сұрақтарына жауап беретін жеке тұлғаларды ғана
қамтиды және қарым-қатынас дағдыларын дамытпайды.
3. Жеке сауалнама-жеке студентке сұрақтар қоюды көздейтін
онлайн немесе офлайн режимінде ауызша сауалнаманың ең қол
жетімді әдістерінің бірі. Жеке сауалнама білім алушыларды алдын ала
дайындаумен (баяндама, хабарлама,
презентация, реферат) жүргізілуі
мүмкін.
Қашықтықтан оқытуда жеке сауалнаманы пайдалану кезінде:
– сұрақтарды нақты және қысқа тұжырымдау;
– әр оқушыдан жауап жоспарын жасауды сұрау;
– бір студентке сұрақ жолдауға және оның өнер көрсетуіне уақыт
бөлу;
– басқа студенттерден жауаптың дәл еместігін сұрау, содан кейін
оларға жауап берушінің қателіктерін толықтыруға немесе
түзетуге мүмкіндік беру;
– сұраққа жауапты қорытындылау, қажет болған жағдайда жауап
бойынша ескертулер жасау.
Баяндама, презентация, эссе дайындау кезінде студент сөйлеудің
белгілі бір құрылымын ұстануы керек: кіріспе, негізгі бөлім,
қорытынды, пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
Кіріспеде
тақырыптың қысқаша сипаттамасы, оның тарихи
маңыздылығы, өзектілігі, жұмыстың мақсаттары мен міндеттері
тұжырымдалған.
Негізгі бөлім екі-үш сұраққа толық жауап болып табылады, онда
тақырыптың мазмұны ашылады, қойылған міндеттердің шешімі
беріледі. Презентация сауатты, дәлелді болуы керек. Сіздің ойларыңыз
бен тұжырымдарыңыз дереккөздер
мен ғылыми әдебиеттерге
сілтемелермен расталуы керек.
Қорытындылай келе, барлық жұмыс бойынша тұжырымдар жаса-
лады, мәселені шешудің мүмкін перспективалары талданады.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімінде студенттің сөз сөйлеуін дай-
ындау үшін оқыған педагогикалық көздері жарияланады.
Жеке сауалнама тақырыптың жекелеген аспектілерін терең
қарастыруға, білім алушылардың белсенділігі мен дербестігін
дамытуға мүмкіндік береді, материалды меңгеру деңгейін, баяндаудың
қисындылығын, тілдің дәлдігін тиянақты бағалауға көмектеседі.