Педагогикасы казакстан республикасы

VI. 
Жогары 
сы-
ныпта окитын ба-
ласы бар отбасы
Ер жету шамасына карай
балага 
жауапкершЫют
жуктеу; отбасылык OMip-
дщ жаца кезецш е дайын-
далу; отбасы кызметтерш
белу, отбасы мушелер1 ара­
сындагы мшдеттерд! б е ­
лку; жаксы улплер не_
п зш де балаларды тэрбие­
леу; баланыц дер бес ерек-
шелжтерш мойындау жэне
Tyciny; кайталанбас тулга
ретшде 
оган 
курметпен
жэне сеш ммен карау.
0 з жынысына жагым­
ды катынаспен карау;
ер 
ж эне 
эйелдердщ
релдерш TyciHyi; эмо-
ционалдык т эу ел д ш к -
тен 
кету; 
мамандык
тацдау; 
метериалдык
т эу ел а зд ж к е 
умтылу;
карама-карсы 
жыныс-
тагы замандастарымен
досты к катынаска, не-
кеге, отбасын куруга
даярлану; дуниеге д е ­
ген е з ш д к кезкарасы-
ныц калыптасуы.
VII. Ересек жаста­
гы балалары бар
отбасы
Ержеткен баласынан бе-
лектену; баласыныц неке-
ге туруына байланысты
отбасыныц жаца муш есш е
жагымды жагдай жасау;
жаца курылган отбасы му­
ш елерш щ карым-катына-
сына камкорлык таныту;
ата-эже релш е даяр болу;
озщ нщ жэне балацныц от­
басымен жаксы катынас
куру; эр отбасыныц ез ер-
книц пне курметпен карау.
0 з iciHe жауап беретш
жеке адам екенш се-
3iny; 
езш щ
болашак
жарымен туракты, ты­
гыз катынас орнатуга
тырысу; 
е з ш д ж кун-
дылыктар 
ж уйесш ,
кезкарасын, eMip суру
салтын куру; отбасын
куру ymiH сер1ктест1к
каты насты дамыту мш-
деттер1мен таныс болу.
VIII. Орта жастагы
отбасылар 
(«бос
¥*»)
Ерл1-зайыпты катынастар-
дыц эл а р е у к жас кезещ-
не байланысты физиоло-
гиялык езгер1стерге 
бе-
ш мделу; бос уакытын шы-
гармашылыкпен пайдала-
ну; туыскандармен дос-
тарымен карым-катынас-
ты бек1ту ата, эже релш е
ену.
IX. К^артайган от­
басы
О зш щ жалгыздыгы мен
ел1мге деген катынасын
0 з отбасылык eMipiH
дамытумен катар кар-
49

ce3iHyi; карт адамдардын;
каж еттЫ пне 
сай 
отба­
сындагы озгер1стер; зей-
неткерлж 
OMipre 
беш м-
делу; баска адамдардын
кем еп н кабылдауга даяр
болу; e3iHiH жасына карай
эрекет1 
мен 
кызыгушы­
лыктарын тандау.
тайган 
ата-анасына
камкорлык 
корсету;
оларга кажетшше мате­
риалдык ж эне рухани
колдау 
корсету; 
ата-
аналарынын 
ем1рден
е т у iне дайын болу.
Жогарыда келт1ршген мысалдарды талдай келе, отбасыныц 
калыптасып даму кезендерше сай олардыц кызметтер1 де 
©3repin
отырады деп корытындылауга болады. Алайда отбасыныц кыз- 
меттер1 туралы баска да козкарастар бар екенш байкауга болады.
Ж. Б. Крянбаев «Семья жэне балалар мен жеткшшектер тэрбие- 
c i »
атты ецбепнде отбасыныц езше тэн ерекше кызметтер1 деп: 
халыктыц 
o c y i H ,
адамзат урпагын эр! карай жалгастыруын, кажет- 
т1к шаруашылык функциясын, отбасыныц тэрбиелж функциясын, 
отбасы мушелершщ озара жэне туган-туыскандарымен карым-ка­
тынас жасау функциясын есептейдг
Аталган ецбекте отбасы тэрбиесшщ 
6 i p
калыпты жагдайда 
icKe 
асырылмайтындыгы жэне отбасы тэрбиесшщ сэтс1з болуыныц бас­
ты 
c e 6 e 6 i
- ересек адамдардыц педагогикалык козкарастарыныц 
каукарсыздыгынан дей келе, отбасындагы бала тэрбиесше ип ыкпал 
етуде мэн
1
бар темендеп белгшерд1 атап керсетедь
Отбасыныц этикалык курамы жэне курылымы толык емес 
отбасы
:6ip 
балалы, кепбалалы отбасы, б1рулттык, копултгык отба­
сы;
TipuiLniK 
эрекетшщ жэне ортаныц жагдайлары: отбасы му­
шелершщ бипм дэреж еа, ецбектену, кэсштж курамы, бюджету жал­
пы матеириалдык эл-аукаты, ауылдык жэне калалык отбасы;
Отбасыныц мэдени потенциалы: кундел1ют турмыстыц жал­
пы мэдениетк кун 
T3pTi6i, 
демалыс, оныц формалары, кггапхананы, 
теледидарды, музыка аспаптарын пайдалана 
6Lnyi, 
спортпен айна- 
лысуы, отбасылык дэстурлк мерекелер.
• 
1шю отбасылык катынастар,отбасы микроклиматыныц си- 
паттамасы, отбасында козкарастыц б1рл1п жэне айырмашылыгы, 
отбасы мушелершщ ез мшдеттерше кезкарасы;
50

Когамга кезкарасы: ецбек жэне когамдык мшдеттерге, 
когамдык тэрбие инстуттатарына катысуы;
Отбасыныц тэрбиелж потенциалы: отбасылык тэрбие, кол- 
данылатын эдютер, ата-аналарыныц жэне баска муш елердт педаго­
гикалык мэдени дэрежесг
Т. Б. Бегалиев, Р. Е. Эж1баева «Отбасылык тэрбие, оныц та­
рихи непздерЬ) атты ецбепнде «Отбасы усак 
( K i m i )
топ р еттд е 
темендепдей 
H e r i 3 r i
функцияларды 
icKe 
асырады:
• 
репродуктивтж (бала табу аркылы когамды калпына келт1-
ру);
экономикалык (ещцру жэне тутыну);
корганыс функциясы (отбасы мушелершщ денсаулыгына, 
материалдык игшктермен камтамасыз етуге, каут-катерден кор- 
гауга камкорлык жасау);
балаларды окыту-тэрбиелеу;
эмоциялык (ерлИайыптылардыц 6ipin-6ipi cyioi); элеумет- 
тeндipy функциясы (балаларды когамдык тэрттке, мшез-кулыкка 
т.б. баулу).
Отбасыныц езш щ тарихи езгер1сше байланысты бул функция- 
лардыц аракатынасы да 
© 3repin 
отырады» деп керсетедг
Отбасы мэселелерш шешуде эр турл1 саладагы мамандар ез 
пш рлерш усынуда. Олеуметтанушылар, демографтар, педагогтар 
мен психологтар тарапынан отбасыныц эр турл1 функциялары усы- 
нылып, туащ црш едг JT. М. Панкова отбасыныц кызметтерш: бала 
туу, тэрбиелж, шаруашылык-экономикалык, тш табысушылык деп, 
тертке б е л т керсегп. Ал, орыс галымы И. В. Гребенников отбасы­
ныц кызмет тур1н:
OMipre а д а м э к е л у ш ш ж ;
• 
экономикалык;
тэрбиелж;
карым-катынастык жэне демалыс пен бос уакытты 
уйым- 
дастыруш ылык деп толыктыра, аясын кецейте TycTi.
Отбасын элеуметтж педагогика тургысынан карастырган орыс 
галымдары Ю. В. Василькова мен Т. А. Василькова отбасыныц не­
п зп кызметш карастырганда, А. Г. Харчевтш бала туу жэне био- 
логияльж кызмет басты деп санайтын niKipiMeH келюе отырып, 
одан баска да: тэрбиелж, шаруашылык-турмыстык, экономикалык, 
элеуметтж бакылау, рухани карым-катынас, элеуметтж-мэртебелж,
51

бос уакытты уйымдастырушылык, кецт-куй каж еттш п деп, сепз 
кызметш керсетедг Отбасыныц осы кызмет турлерш JT. И. Гриценко 
ез ецбепнде дэлме-дэл усынады. Белгш ресейлж галым Г. М. Код- 
жаспирова отбасы кызметшщ психологиялык жагын кещрек карап, 
кызмет санын 9-га жетюзген:
• 
репродуктивтц 
шаруашылык-экономикалык;
• 
тэрбиелж; элеуметтещцрушипк; сихотерапевтикалык; 
калыпка туЫрушшк;
• 
реттеушипк;
• 
карым-катынастык;
• 
эр отбасы мушесшщ бакытты болуына жагдай жасаушылык 
(фелицитологиялык).
Каз1ргщей бипм мен гылым, техника карыштап дамыган заманда 
отбасыныц жан-жакты кызметк 
урпак жалгастырушылык;
• 
тэрбиелеу жэне элеуметтещпру;
• 
карым-катынастык жэне психологиялык реттеушшж;
• 
экономикалык жэне шаруашылык; 
бос уакытты уйымдастырушылык.
Отбасыныц бул кызметтер16ip-6ipiMeH тыгыз байланысты, 6ipiH- 
6ipi толыктырады, езара жете тусшюедг

жүктеу/скачать 8,02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: