Бизнеске кіріспе

61 
II-ТАРАУ. БИЗНЕСТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ 
 
4 ТАҚЫРЫП 
ШАРУАШЫЛЫҚ ЖҮРГІЗУШІ СУБЪЕКТІЛЕРДІ МЕМЛЕКЕТТІК 
ТІРКЕУ ЖӘНЕ ҰЙЫМДАСТЫРУ 
 
4.1. Шаруашылық жүргізу субъектісін құрудың дайындық кезеңі 
4.2. Шаруашылық жүргізуші субъектінің құрылтай құжаттары 
4.1. Шаруашылық жүргізу субъектісін құрудың дайындық кезеңі 
 
Кәсіпкерліктің жетістігі, табысы таңдалған қызмет саласына, 
кәсіпорынның ұйымдық-құқықтық нысанына және басқару тактикасына 
байланысты. Жаңа кәсіпорын құру мәселесін шеше отырып, кәсіпкер 
қызмет саласын таңдап, меншікті және қарыз капиталын бизнеске 
инвестициялау мүмкіндігін қарастырып, қаржы ресурстарының өтелу 
мерзімін анықтауы тиіс.
 
ҚР-да нарықтық экономиканы қалыптастырудың бірінші кезеңінде 
тұтыну тауарларының көтерме және бөлшек саудасы салыстырмалы түрде 
жылдам және елеулі кәсіпкерлік тиімділікті қамтамасыз етті. Кәсіпкерлік 
саласында түрлі іскерлік қызмет көрсету, қоғамдық тамақтану, құрылыс 
материалдарын сату, автомобильдерге қызмет көрсету және жөндеу 
сияқты қызмет салалары да қолайлы деп саналды. Соңғы жылдары 
инновациялық кәсіпкерлікке қызығушылық артуда. 
Кәсіпкерлік қызметтің басым нұсқасы кәсіпорын бірінші жұмыс 
істей бастаған және ассортиментті, бағаны алдын ала анықтауға, 
клиенттер мен тапсырыс берушілерді тартуға мүмкіндігі бар сала болып 
табылады.
Алайда, егер бастапқы таңдаулы табыс әкелмесе, кәсіпкердің 
қызмет бағытының «қосалқы» нұсқасы болуы тиіс. 
Кәсіпкерлік пен жаңа кәсіпорын құрудың бастапқы нүктесі көбінесе 
жаңа өнім немесе қызмет идеясы болып табылады. Шешім қабылдау үшін 
нарықтың 
жай-күйін, 
бәсекелестердің 
жағдайын, 
сұраныс 
пен 

62
сұраныстың, халықтың сатып алу қабілетінің өзгеруінің ғылыми 
болжамдарын мұқият зерделеусіз мүмкін емес. 
Қызмет саласын кәсіпкер өз қалауы бойынша айқындайды. Оны 
таңдау өте жауапты іс болып табылады және бірқатар факторларды талдау 
негізінде бірнеше кезеңде жүзеге асырылады. Ең алдымен, қабілеттері, 
білімі, шеберлігі, өмірлік талпыныстары бағаланады. Статистикалық 
мәліметтер бойынша кәсіпкерлердің 90% таныс қызмет саласында өз ісін 
бастайтынын көрсетеді. 
Бизнестің кейбір түрлері үшін бірқатар заңнамалық шектеулердің 
яғни құқықтық және экономикалық кедергілердің болуын ескерген жөн. 
Бұл қару мен оқ-дәрілердің кез келген түрлерін өндіруге, есірткі және улы 
заттарды дайындауға және сатуға, ликер-арақ және темекі бұйымдарын 
өндіруге, ордендер мен медальдар жасауға және басқа да бірқатар 
салаларға қатысты. Қызметтің нақты түрлері арнайы рұқсат (лицензия) 
негізінде ғана жүзеге асырылуы мүмкін. 
Әкімшілік шектеулерден басқа, кәсіпкерлікке ену кедергілерін 
еңсерумен байланысты таза экономикалық шектеулер бар. Олардың 
ішінде-бастапқы капитал салымдарының жоғары деңгейі, салынған 
қаражаттың өтелімділігінің ұзақ мерзімі, тәуекелдің жоғары дәрежесі және 
коммерциялық нәтижеге жетудегі белгісіздік және т. б. Сонымен қатар 
болжанып отырған қызмет саласы мен өңірдегі экономикалық 
конъюнктураны да ескерген жөн. Әдетте, жекелеген кейбір өңірлер 
қарқынды дамыса, ал басқаларында тоқырау байқалады. Сәйкесінше, 
кәсіпкерлер де дамып жатқан аймақтарға ұмтылады.
Жоғарыда айтылғандар салаларға да қатысты: кейбіреулері тез 
дамиды, басқалары баяу, үшіншілері керісінше, құлдырауға келеді. Бизнес 
үшін жаңа серпінді салалар басым болып табылады. 
Сондай-ақ тиісті тауарлар немесе қызметтер нарығындағы жағдайды 
зерделеу қажет, бәсекелестер әлі иеленіп үлгермеген немесе жеткіліксіз 
пайдаланған, 

жүктеу/скачать 2,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: