билік, мәнсап)
Сурет 10 - М.Рокичтің «Құндылық бағдарды анықтау» әдістемесі
бойынша
анықтау
экспериментіндегі
зерттелуші
топтардың
терминалды құндылықтары көрсеткіштерінің диаграммасы
Бұл терминалдық құндылықтардың басым көпшілігі нақты және жеке
категорияға жатады, ал студенттердің айналасындағы
адамдармен өзара
әрекеті мен ықпалы интеллектуалды құндылықтардан басымырақ болады.
Құндылық бағдар тұлғаның адамгершілік тәрбиесі тұжырымдамасы
(З.И.Васильева, Н.Е.Щуркова, т.б.); педагогикалық үрдістегі
құндылықтар
(Н.Д.Никандров,
В.А.Василенко, т.б.); рухани құндылық (К.Д.Ушинский,
А.С.Макаренко, В.А.Сухомлинский, т.б.); құндылықтың шарттары мен пайда
болу механизмі және оның тұлғаға ықпалы (Б.Г.Ананьев, А.Н.Леонтьев,
Л.И.Божович, т.б.), құндылықтың қоғамдық ортамен және тұлғаның іс-
әрекеті сипатымен байланысы (Г.К.Абдигалиева, В.П.Тугаринов, т.б.) ретінде
зерттелінгеніне мән берілді.
Зерттеудің нәтижелерін сапалы талдау эталон ретінде қарастырылатын
адам
ретінде өмірлік идеалын, өмірлік мақсаттарының иерархиясын,
құндылықтарын, мінез-құлық нормалары туралы түсініктерін
бағалауға
мүмкіндік береді. Мысалы, терминалды және инстурментальды құндылықтар
ішінен бөліп көрсетіледі, нәтижелері
бойынша тұлғаның құндылық
бағдарының жеке жүйесінің заңдылықтары туралы түсініктерін құруға
болады.
Әдістеме нәтижесінде алынған мәліметтерді
талдау студенттердің
инструменталды
құндылықтардың
ішінен
жинақылық,
оптимизм,
жауапкершілік, ақыл парасаттылық (рационализм), адалдық бірінші орынға
9.15
12.14
8.95
12.35
7.22
10.42
9.55
12.27
8.98
12.7
7.21
10.5
0
2
4
6
8
10
12
14
Денсаулық
Сүйікті жұмыс
Махаббат
Материалдық
жағдай
Адал достың
болуы
Бақытты
отбасылық
өмір
БТ
ЭТ
қоятынын
көрсетеді, өйткені инструменталдық құндылықтар тұлғаның
автономдығын сипаттайды (15-кесте).
Достарыңызбен бөлісу: