Кесте 15 -
М.Рокичтің «Құндылық бағдарды анықтау»(Б тізімі)
әдістемесі бойынша анықтау экспериментіндегі зерттелуші топтардың
инструменталды құндылықтарының көрсеткіштері (%)
№
Инструменталды
құндылықтар
тізімі
Бақылау
тобы БТ
Эксперименттік
топ ЭТ
1
Жинақылық, ұқыптылық
10,90
11,92
2
Тәрбиелілік
3,50
3,31
3
Жоғары қажеттіліктер
3,30
3,02
4
Оптимизм
11,27
12,18
5
Тәртіптілік
3,04
2,76
6
Тәуелсіздік
3,66
3,07
7
Өзіне және басқаға кемшілікпен
келіспеушілік, ымыраға келмеушілік
3,39
2,27
8
Білімділік
3,30
3,62
9
Жауапкершілік
11,13
11,76
10
Ақыл парасаттылық (рационализм) 11,16
11,85
11
Өзін-өзі бақылау
3,43
3,12
12
Өз пікірін қорғау
3,62
3,18
13
Сезімталдық
3,35
2,54
14
Сабырлылық
3,24
3,87
15
Көзқарасының кеңдігі
3,64
3,17
16
Тұрақты ерік
3,85
3,15
17
Адалдық (шыншылдық,)
10,94
12,06
18
Еңбексүйгіштік
3,24
3,15
10.9
11.27
11.13
11.16
10.94
11.92
12.18
11.76
11.85
12.06
10
10.5
11
11.5
12
12.5
Жинақылық
Оптимизм
Жауапкершілік
Рационализм
Адалдық
БТ
ЭТ
Сурет 11 - М. Рокичтің «Құндылық бағдарды анықтау» әдістемесі
бойынша
анықтау
экспериментіндегі
зерттелуші
топтардың
инструменталды құндылықтары көрсеткіштерінің диаграммасы
Жоғарыда
пайдаланылған
әдістемелер
студент
тұлғасының
бағыттылығының мазмұндық жақтарын сипаттайтын құндылық бағдарын,
сонымен қатар студенттердің құндылық бағдарының иерархиясын
айқындауға мүмкіндік береді (15 - кесте, 11- сурет).
Кесте 16 - Құндылық бағдар иерархиясының пайыздық көрсеткіштері
(%)
Құндылықтар
Құндылық бағдар иерархиясының
пайыздық көрсеткіштері
Бақылау тобы
БТ
Эксперименттік
топ ЭТ
Отбасы, неке, бала, махаббат
22
23,0
Жұмыс, бизнес, карьера
12,5
12,7
Достық
11
10
Өзін-өзі таныту, өзін-өзі дамыту
9,7
8
Ақша, материалдық жағдай
9,0
10,0
Адамгершілік сапа, мораль
6,4
7,0
Мақсатына жету, табыс
5,9
5,0
Денсаулық
5,9
6,0
Білім беру, оқыту
5,4
5,7
Патриотизм, мұрагерлік
3,8
3,3
Бостандық, тәуелсіздік
3,5
5,3
Мәдениет, өнер, шығармашылық
2,4
1,7
Әлеуметтік статус, бедел, билік,
лидерлік
1,3
1,4
Көңіл көтеру, рахаттану
1,2
1,3
Жоғарыдағы 16-кестеде көрсетілгендей, студенттердің құндылық
бағдар ирархиясында отбасы, неке, бала, махаббат яғни сүйіспеншіліктің
бірінші рангте тұруы заңдылық.
Осы құндылықтар түрлерінің адам өмірі үшін маңызы зор, сондай-ақ
әлеуметтік сипатқа ие.
Құндылық бағдар бір жағынан, тұлғаның ақиқат шындық факторына
қарым-қатынасын, екіншіден, тұлғаның мінез-құлқының барлық кезеңінде
басқаратын ұстанымдар жүйесін қалыптастырады. Өйткені кәсіби білім алу
үрдісінде әлеуметтік білімін практикалық тұрғыдан пайдалана алуымен
әлеуметтік тәжірибесі қалыптасады.
Адамның құндылық бағдарының доминантты бағыттылығы еңбек,
тұрмыс-тіршілік және бос уақыттағы белсенділік салалары бойынша
қатыстырылу, қызығушылық деңгейі өлшемдеріне қарай анықталатын
өмірдегі ұстанымы ретінде белгіленеді.
Құндылықтар
иерархиясын
талдау
арқылы
зерттелушілердің
топтастыруына, блоктар мазмұнына және олардың негізіне назар аударуға
болады.
Достарыңызбен бөлісу: |